Sağlık.net

Hastalıklar

Stres: Nedir, stres testi, stres anında vücuttaki değişiklikler, yol açtığı sorunlar ve stresle başa çıkma yolları

  • Delicious

STRES NEDİR?

Stres, çok duyduğumuz, herkesin hayatı boyunca karşılaştığı bir durumdur. Kişinin çevreyle uyumunu bozar ve kapasitesini zorlar. Herkes streste olup olmadığını anlayabilir. Stresi tanımlamak gerekirse, bireyin kendisini rahatsız eden bir ortamda organizmanın verdiği cevaptır. Vücut, stresli halde her duruma aynı tepkiyi vermez. Yani güzel bir olayla da karşılaşsa, kötü bir olayla da karşılaşsa her iki duruma da adaptasyon (uyum) göstermek zorundadır.

Stressiz bir insan yoktur. Çünkü insanlar çevrede olup bitenlere tepki verirler. Eğer stres hiç yoksa kişi tepki veremez. Çünkü enerjisi yoktur. Bu da ölüm demektir. Bu yüzden stres hayatın bir parçası olarak kabul edilmektedir. Bunun tam tersi bir durumda, yani aşırı streste de insan yaşayamaz. Çünkü aşırı bir şekilde enerjisini sarfetmektedir. Bu yüzden olması gereken düzeyde stres olmalıdır.

Stres zihnimizi ve fiziksel gücümüzü azaltabilir. Hayata negatif yönüyle bakar, karamsar bir ruh hali alırız. Bu stresin olumsuz tarafıdır. Olumlu stres ise, amaca ulaşırken kendi potansiyelimizi yeterince kullanmamızı ve bu doyumu hissetmemizi sağlar. Bu yüzden kendimiz için yoğun ve uzun olmamak koşuluyla bir miktar strese ihtiyacımız vardır.

Stresli olup olmadığınızı anlamak için şu sorulara verdiğiniz cevapların çoğunun evet olması gerekir:

  • Sürekli yorgun bir haldemisiniz? Sabahları yorgun bir halde mi kalkıyorsunuz?
  • Kendinizi sinirli, endişeli ya da panik halinde mi hissediyorsunuz?
  • Başkalarına karşı tahammül gösteremiyor musunuz?
  • Bir konuya yoğunlaşmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
  • Uyku probleminiz var mı?
  • Genelde baş ağrısı çeker misiniz?
  • Daha önce yaptığınız işlerden zevk almıyor musunuz?
  • Kendinizi önemli biri değilmiş gibi mi görüyorsunuz?
  • Neşesiz ve depresif bir halde misiniz?
  • Soğuk algınlığına sık yakalanıyor musunuz?
  • Dinlenmek için herhanbi bir madde kullanıyomusunuz? (içki, sigara, uyuşturucu)
  • İştahınızda artma var mı?
  • Çabuk mu sinirleniyorsunuz?

STRES ANINDA VÜCUTTAKİ DEĞİŞİKLİKLER

Günümüzde stresin bir çok sağlık problemine yol açtığı bilinmektedir. Stres anında beyinden vücuda savaş ya da kaç mesajı gelir. Bu sırada kalp daha fazla enerji üretmek için besinleri daha hızlı pompalar ve kalp daha hızlı atmaya başlar. Oksijen miktarını arttırmak için solunum hızı artar ve kan damarları genişler. Bir çok kişinin farkettiği bir durum olan göz bebeklerinin büyümesi gerçekleşir. Dalak daha çok kan üretir ve karaciğer kana daha fazla glukoz (şeker) üretir. Sindirim hızı yavaşlar.Böylece enerji beyin ve kaslar tarafından kullanılır. Bu durum uzun düre devam ederse vücuda zarar vermektedir.

STRES NE GİBİ SORUNLARA NEDEN OLUR?

Stres anında fazla enerji tüketildiğinden birey kendini güçsüz, yorgun ve endişe içinde hisseder. Daha sonraları kişi uyku problemi çekmeye başlar. Sinirli ve çabuk heyecanlanan biri olur. Konsantrasyon kaybı yaşar ve dikkatini toplayamaz. Daha önce yaptığı ve kolay olan işleri yaparken güçlük çeker. Yani kendi işini kendisi zorlaştırır. İş performansı olumsuz yönde etkilenir ve düşer. Madde bağımlılığı görülür ve içe kapanmaya başlar. Kendini rahat hissedemez. Panik ataklar ortaya çıkar.

Ayrıca kalp hızı artar ve ateş basması görülür. Çarpıntı başlar. Baş ağrısı, nefes darlığı, hazımsızlık ve yutkunma zorluğu ortaya çıkar. Mide bulantısı ve iştah kaybı dolayısıyla da kilo kaybı ortaya çıkar. Cinsel fonksiyonlarında değişiklik olur. Vücut direnci düşer ve sık sık soğuk algınlığına yakalanır.

Bunların dışında vücutta tuz tutulmaya başlanır. Böylece tansiyon gerektiğinde yükseltiliyor. Tansiyonun artması kalbin yorulmasına nedne olur. Vücut direncini arttırmak için stres hormonu (kortizol) salgılamaya başlar. Enerji sağlamak için yağ harcandığından kandaki kolesterol ve yağ miktarı artmaya başlar. Bu da kalp damar hastalıklarının oluşumuna zamin hazırlar.

Stresli zaman uzadıkça kas ve kemiklerde kayıp başlar. Şeker hastalığı görülebilir. Çünkü stres hormonu kan şekerinin dengesizi bozmaya ve pankreasa yük bindirmeye başlar. Pankreas kan şekerini dengeleyecek hormonlar ürettiğinden harap olursa şeker düzeyi de değişir.

STRESLE BAŞA ÇIKMANIN YOLLARI

Stresle başa çıkabilmenin en önemli yollarından birisi zamanı ele almaktır. Yani düzenli bir şekilde herşeye vakit ayırmak gerekir. Sadece ders, iş veya mecburi işler değil, beslenme, çeşitli aktivite, eğlence, egzersiz gibi konulara da vakit ayrılmalıdır. Fiziksel bir aktivitede bulunmak, egzersiz yapmak, vücudun fizyolojik şartlarını düzene sokmaktadır. Kalp daha rahat oksijen gönderir, bireyin zindeliği ve gücü artar. Stres hormonlarından kurtulmak kolaylaşır. Bu egzersizlerin yanında gevşeme hareketleri yapılması bedenin rahat bir şekilde kontrol edilmesini sağlar. Bunun için bir uzmandan yardım almak en iyisidir. Çünkü yapılması gereken egzersiz hareketlerini size iyi bir şekilde aktaracaktır. Bunun dışında beslenmeye dikkat edilmelidir. Kahve, çay, kola gib içecekler stresi arttırır. Bitki içecekleri, meyve suları daha çok tercih edilmelidir. Hem enerji düzeyi hem de strese karşı oluşacak tepkiler düzeltilir.

Kişilerle olan ilişkileri ve sosyal etkinlikleri geliştirmek de stresi azaltmanıza büyük katkı sağlayacaktır. Karşıdaki kişiyle tartışırken sorumluluğu ona yüklemek yerine kendi üstüne almak daha olumludur. Farklı bir şeyler denemek de kişiyi rahatlatan aktivitelerdir. Örneğin imaj yenileyerek, konsere giderek, yürüyüş yaparak ortamın oluşturduğu stresten uzaklaşmaya katkı sağlar.

Kişinin kendisi ya da bir başkası hakkında sürekli olumsuz düşünmesi durumu daha da kötüleştirir. Örneğin iş veya okulda düşük bir performans gösteren bir kişi, bundan sonraki bütün olayların da böyle gerçekleşeceğini düşünmek yerine, daha iyi olabilirim diye düşünmesi kendisine pozitif olarak yansıyacaktır. Ayrıca bir problemi çözmek için bazı metodlardan faydalanılabilir. Bunun için; stres neden oldu, çözüm yolları nelerdir, sorunu sadece ben mi sorun olarak görüyorum gibi sorularla problem kontrol altına alınabilir.

Bir çok kişi streste kurtulmak için başka yolları seçer. Bunlar kesinlikle faydasızdır. Madde bağımlılığı, kontrolsüz bir şekilde alışveriş yapma, aşırı tepksi gösterme, herşeyi içine atmak, içine kapanmak, aşırı yemek yemek streste etkili olmayan yöntemlerdir. Bunlar tam aksine vücudun dengesini daha da bozmaktadır.

Related Posts

27 thoughts on “Stres: Nedir, stres testi, stres anında vücuttaki değişiklikler, yol açtığı sorunlar ve stresle başa çıkma yolları”

  1. yusuf dedi ki:

    “Bilesiniz ki, kalpler ancak Allah’ı anmakla huzur bulur.” (Rad-28). Bunu deneyin faydasını göreceksiniz. Kuran-ı Kerimi başucu kitabı yapın. Ruhun gıdası ruhu verenden gelir. Allah’ın selamı üzerinize olsun.

  2. fatih dedi ki:

    Güzel kullar, güzel insanlar herkesin bir derdi var. Derdi olmayan doktora gitsin. Bende de var stres. Sizin yorumlarınızı okudum daha acı daha bulanık ama yapacak bir şey yok. Sabır ve zaman ilaçtır. Koskoca peygamberler bile çeşitli belalarla, musibetlerle karşılaştılar. Bizler kimiz? İmtihan hepsi. Çıkın dışarıya bir dilenci ya da evsiz biri görün halinize şükür edin. Allah kuluna kaldıramayacağı yük vermez arkadaşlar. Saygılar.

  3. Mehmet dedi ki:

    Merhaba ben Mehmet. Yaşım 28. Stresin ciltteki sivilceler ile bir bağlantısı var mı? Biraz bilgi verebilirseniz sevinirim.

  4. Esra dedi ki:

    15 yaşındayım. Hayattan bıktım. İntihar günah diye intihar edemiyorum.

    1. Aylin dedi ki:

      Böyle şeyler yapma. Başına bir şeyler gelmiş olabilir, mutsuz olmuş olabilirsin. Binbir türlüsü var şu dünyanın ama inan ki her şey zamanla düzeliyor. Hayatın değişiyor, yeni insanlar giriyor. Yeni bir düzen kuruyorsun zamanla. Hatayı biraz kendinde de ara gör ve düzeltmek için çabalar. Hata yapmanı sağlayan insanları çevrenden uzaklaştır. Kendine kötülüğü olan insanın çevresine de kötülüğü olur. Kendine iyi bak.

  5. Elif dedi ki:

    Merhaba ben 13 yaşındayım. Bu yaşta stres benim neyime bilmiyorum ama yazacağım. Ben hem hafızlık yapıp hem de okula gidiyorum. Programım çok yoğun değil ama bu ay gerçekten her şey çok kötü oldu. Artık ezber yapmak için geceleri uyumayıp sabahlıyorum ve sabah da hep uyuyorum. Göz altlarım mosmor ve bu ay kan testine gittim ve kansızlık çıktı. Sabahladığım her gün o kadar çok başım ağrıyor ve midem bulanıyordu ki sürekli ağrı kesici alıyordum. 20-26 gün içerisinde diyet yapmadığım halde 6 kilo verdim. Yemek yerken her lokmamda kilo aldığımı hissedip yemek yemeyi en aza indirdim. Ezber yapmayı çalışırken stresten adet olmadım. Bu sene TEOG olduğu için çok korkuyorum aynı zamanda yeni bir okula geçtim ve hiç kimse bana iyi davranmadı yani yalnızım. Ailem ezber yapmazsam diye sürekli beni tehdit ediyor ve tüm bunlar yetmiyormuş gibi çok değer verdiğim bir insan (ilk aşkım) bir anda sebepsizce benimle konuşmayı kesip gidiyor. Şimdi herkes senin durumundan daha kötüleri var diyecek belki ama arkadaşlar acılar asla karşılaştırılmamalıdır. Acı, acıdır derecesi olmaz. Sonuçta her türlü acı seni üzer, öyle değil mi ?

    1. Ebrar dedi ki:

      Merhaba canım. Ben de hafızlık yaptım. Hafızlık başlı başına çok emek isteyen bir şey. Ne kadar programım yoğun değil desen de bir çok insana göre sen farkında olmasan da programın çok yoğun. Yaşıtlarının oyun oynamak için ayırdığı vakiti sen ders çalışmaya ayırıyorsun. Belki kendine ayırmak için hiç vakit bile kalmıyor. Ders çalışmak için sabahladığını söylemişsin. Bu çok yanlış çünkü gece saat 23.00’den sonra vücudun melatonin hormonu salgılamaya başlıyor ve ne yaparsan yap verimli ders çalışamıyorsun. Oysa sabahın erken saatleri beynin dinlenmiş oluyor ve ders çalışmaya hazır bir halde oluyorsun. Allah geceyi uyuyup dinlenmemiz, gündüzü de çalışmamız için yarattı. Eğer sen bu dengeyi bozarsan verim almak şöyle dursun hiç verim alamazsın ayrıca ezber yapmak için dikkatini toparlaman gerek vücud düzenin bozulduğu için dikkatini toparlayamaz ve odaklanamadığın için de ezberleyemezsin. Demek istediğim bu çok yanlış.
      Ailenin baskı yapması bir yere kadar gerekli çünkü henüz reşit değilsin nasıl çalışmam gerektiğini bilemeyebilirsin ama eğer bu baskı dozunu kaçırırsa gerçekten üzerinde çok büyük bir stres yaratır. Neden bu kadar baskı yapıyorlar ki? Ayrıca kilo aldığım için yemek yemeyi çok aza indirdim demişsin. Gelişim çağındasın, belli oranda bazı zararlı gıdaları azaltman normal olabilir ama şu anda vücudun gerekli besinleri almazsa ileride daha fazla sorun yaşayabilir. Çok tehlikeli. Bunu dengede tutmalısın.
      Belki ailenle bu konuda uzlaşma yoluna gidebilirsiniz.Dene bence. Tabi ki herkesin acısı kendine büyük. Umarım en kısa zamanda tüm sorunlarının üstesinden gelirsin.

  6. Zehra dedi ki:

    2 ay sonra 18’ime gireceğim ve bu yaşta hayattan bıktım. Sürekli ailemle kavga ediyoruz. Beni çok bunaltıyorlar. Hiçbir şeyden zevk alamıyorum. Kimseyle konuşasım gelmiyor. Ne yapabilirim?

    1. Yusuf dedi ki:

      Kendinden daha kötü durumdakilere bak. Ailenle kötü geçinmen, kötü bir hayatın olduğunu göstermez. Hiç ailesini görmemiş olan da var.

  7. Meryem dedi ki:

    “Stres ne gibi sorunlara neden olur?” kısmı baştan aşağıya beni anlatıyor. Aklımdan sadece beni strese sokucak şeyler geçiyor. Ben Fransa’da yaşıyorum. Bu sene ramazanda sınavımız var. Sabah akşam bunları düşünerek strese giriyorum. Sabah kalktığımda kendimi çok güçsüz hissediyorum. Başım ağrıyor, ateşim çıkıyor, vücudum terliyor ve derslere konsantre olamıyorum. İçine çok kapanık biriyim. Hep böyleydim. Okuduklarıma göre bu hastalığı daha da çok arttıyor. Ben 14 yaşındayım. Bu hastalığı nasıl yenebilirim? Önerileriniz nelerdir?

  8. Tugce tıknas dedi ki:

    Ben de sözlendim. İş stresi, okul stresi bir yandan maddi stres derken adet olamıyorum. Birden 6-7 kilo aldım. Aşırı sinirli, alıngan, duygusal ve mutsuz hissediyorum. Ne yapmalıyım?

  9. Sena dedi ki:

    Arkadaşlar 17 yaşındayım. Stres hastalığına yakalandım mı bilmiyorum ama belirtilerin çoğu var. 2 senedir bir ilişkim var aramız bozulunca modum düşüyor. Hiçbir şey yapasım yok çabalamaktan yoruldum. İnsanları memnun etmeye çalışmaktan yoruldum. Mutlu olmak istiyorum mutluluğum en fazla 2 saat sürüyor. 1 gün boyunca mutlu olduğumu hatırlamıyorum. 2 buçuk senedir kalbim sıkışıyor, sinirden çeneme ağrı giriyor. Bazen her şeyden bıkkınlık var saçlarım dökülüyor stresten. Ne kadar stresi atmaya çalışsam da çıkaramadım hayatımdan ne yapmam lazım?

  10. Arzu dedi ki:

    Yazılan yazıları okudum ve dikkat ettim genelde yaş 15. Gençler bu yaşadığınız ergenlik olmasın?

    1. Hayal dedi ki:

      Bence de.

  11. ozlm dedi ki:

    Henüz 15 yaşındayım. Psikolojik olarak çok yoruldum. Babam ve halam çok üstüme geliyorlar. Haklı olsam da haksız da olsam da bana bağırıyorlar. Artık çok yoruldum. Gereksiz yerlerde ağlamak geliyor içimden sanki tamamen değerim yokmuşum gibi artık haksızlığa gelemiyorum. Bana karşı çok haksızlık yapılıyor ve sessiz kalmak istemiyorum ama konuşunca da bağırıyorlar. Ne yapsam bilemiyorum.

  12. psikolog dedi ki:

    Yazının altına yapılan yorumlar çok üzücü. Psikoloğa görünmek bir lüks değil ihtiyaçtır, nasıl ki bir yeriniz ağrıdığında günlük yaşantınızı etkilediğinde doktora gidip tedavi oluyorsunuz, ruhunuzu sıkan sizi mutsuz bir insan yapan sorunlarınızı gidermek için de psikoloğa gitmelisiniz. Hemen hemen bütün devlet hastanelerinde psikaytri servisi var, ücretsiz bir şekilde gidip destek alabilirsiniz, en azından bütün sorunlarınızı gizlediğiniz ve size yük olan tek başınıza taşıyamayacağınız sırlarınızı sizi yargılamadan dinleyen bir uzmana anlatmış olursunuz.

  13. hiçkimse dedi ki:

    Ben de bu hastalığa yakalandım. Belirtilerin %90’ı bende mevcut. Ailem çok üstüme geliyor. Ne yapsam kızıyolar. Uzun zamandan beri ablamın aşşağılamalarına mağruz kalıyorum. Üstüne üstlük kardeşimle uğraşıyorum. Bir de ben bu sene Teog sınavına girdim onun stresi vardı. Şimdi de lise stresi var. Babam da bu konuda benim çok üstüme geliyor. Bence benim gibi hisseden herkesin acil olarak bir uzmandan yardım alması gerek. Stres vücuda zarar verebiliyor ve benim vücuduma zarar vermeye başladı bile. Ama bunu aileme söylesem abartıyorsun derler. Sizce ne yapmalıyım?

  14. Halime Apaydin dedi ki:

    Merhaba ben bir yıldır stres hastaligina yakalandım.Strese girdiğim zaman yatamıyorum iş yapımıyorum çocuğuma bakamıyorum devamlı sığara içiyorum Bu hastalığı nasıl yenebilirim ve hangi ilaçlar içmem lazım bide siğarayı nasıl bırakabilirim. Bana tavsiyeniz ne.

  15. Furkan dedi ki:

    Bıktım artık sürekli üzerime geliyorlar bir şey istiyorum sürekli reddediliyor. Stres yüzünden bir hastalığa yakalandım 1 senedir mücadele ediyorum sürekli kızıyorlar isteklerimi reddediyorlar. Bıktım bir ara bende intihar etmek istedim ancak benim de Allah’a inancım sonsuz olduğu için yapmadım yapamadım. Çok güler yüzlü bir insanım ancak bu yüzümün arkasında neler yaşadığımı bir tek ben biliyorum. Bıktım artık.

  16. yarınlar dedi ki:

    Ben çok zor zamanlar ve psikolojimi alt üst eden olaylar yaşadım hala da yaşıyorum. 15 yaşındayken başladı. Bir yandan yaşananları örtmeye çalışıyorum bir yandan ailem üzerime geliyor. Bir yandan meslek stresi, gelecek kaygısı var. Bunun gibi birçok şey. İnsanlar o kadar çok üzerime geliyor ki. O kadar zor şeyler yaşadım ki anlatsam anlatamam ama Allah biliyor sadece. Allah’ a inancım olmasa intihar etmeyi düşündüm ama olmadı. Çok yoruldum daha 19 yaşındayım ama tamamen bittim. Her gün yorgunum, herşeyden korkuyorum. İnsanlardan, hayattan, yaşamaktan, bilmiyorum hiçbir şey bilmiyorum. Ya kazanamassam ne yaparım ya olmazsa. Odamdan dışarıya çıkamıyorum, geceleri yorgunluktan bazen evde geziyormuşum bunun gibi. Uyuyamıyorum uyusam bile dinlenemiyorum. Hergün ağlıyorum artık ağlamaktan gözlerim mosmor, yüzüm şişiyor, kalbim daralıyor. İnsanlara hayata olaylara karşı hiçbir şey hissetmiyorum. Kalbim bomboş ama hiçkimse bilmiyor neler hissetiğimi. Ben ne yapmalıyım. Ne olur bir yol gösterin.

    1. Atilla dedi ki:

      Henüz 15 yaşındayım. Herkes benim üstüme geliyor. İntihar etmek istedim evet ancak yapamadım. Odamdan ben de çıkmıyorum. İnancımı kaybettim. Her şeyi bitmiş gibi sanki son gelmiş gibi hiçbir şey fayda etmiyor.

    2. umit dedi ki:

      İçini birilerine dökmelisin.

  17. hawin dedi ki:

    Slm ben Hawin. Çok kötü stres hastalığına yakalandım. Bir aydır çekiyorum ve hayattan bezdim. Yaptığım hiçbir şey bana mutluluk vermiyor. İşimi çok seviyorum artık işim bile mutlu etmiyor beni. Uzaklaşmak istiyorum herşeyden ama onu da yapamıyorum. Kimseyle dertleşemiyorum, derdimi kimseye anlatamıyorum. Sırdaşım bile yok. Ne yapmalıyım? Yorumlarınızı bekliyorum.

    1. sehriyar dedi ki:

      Ah arkadaşlar benim yerimde olsanız ne yaparsınız? Gözlerim günden güne zayıflıyor. Hastayım ve evlenmek istiyorum. Fakat korkuyorum. Hasta olmak çok kötü. Hayatım alt üst olmuş. Bıktım ben de. Bazen inancımı bile kaybediyorum. Herkesden nefret ediyorum ve sinir yapıyorum. Yardım edin bana lütfen. Ne yapmam gerek?

  18. furkan özen dedi ki:

    Merhaba ben Furkan. Bana stresle ilgili biraz bilgi verebilir misiniz?

  19. mehmet cemil alkan dedi ki:

    Ben stres hastalığına yakalandım. Stresin insana verdiği zararları okudum ve hepsi bende mevcut. Benim bu stresten kurtulmam için ne yapmam gerekiyor, ve ayrıca yüzümde devamlı aşırı yanma ve kızarma oluyor. Bu iki senedir böyle; sizden yardım bekliyorum…

    1. ahmet dedi ki:

      Selam. Stresi ne kadar yazıya dökseler de hiç yaşamayan anlayamaz. Iyi bir doktor bulamazsan verilen ilaçlar ile sağlığını da kaybedebilirsin. En iyi yolu mevcut iş yükünü azaltmak beyni düşünce olarak zorlamamak. Ve zevkle kolayca yapabileceğin hobi türü bir iş bulup kendini oyalamak. Osmanlı bu hastalığı sepet ördürerek tedavi edermiş. ALLAH şifa versin…

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir