Epilepsi nöbeti nasıl olur?

Nöbet, beyindeki nöronların anormal senkronize deşarjına bağlı olarak ortaya çıkan davranış değişikliğidir. Nöbet semptomları deşarj olan nöronların yerine bağlıdır. Eğer nöbetler motor aktiviteyi kontrol eden bölgeye yakın bölgedeki nöronlardan kaynaklanıyorsa, hasta nöbet esnasında bir uzuvunun titremesi gibi fiziksel bir aktivite yaşayacaktır.

Nöbet aktivitesi komşu bölgelere de yayılabileceğinden, bir uzuvun titremesi diğer uzuva da sıçrayabileceğinden nöbet sonrasında tüm vücut şiddetle sarsılabilir. Eğer nöbet hareketi duyusal kontrol bölgesine yakın bir bölgede başlarsa, hasta vücudunun bir yanında uyuşma hissedebilir ve bu, nöbet hareketinin yayıldığı yön ve şekle bağlı olarak diğer bölgelere yayılabilir. Bazen hastalar dejavu (geçmişte yaşamışlık hissi), jamavu (hiç yaşamamışlık hissi) veya farklı ruhsal hisler yaşayabilirler. Bu, nöbetin temporal lobun orta kısmına yakın bir bölgede ortaya çıktığı anlamına gelmektedir. Belirtildiği gibi, nöbetler ortaya çıktığı bölgeye bağlı olarak farklı semptomlar gösterebilirler.

Nöbetler, genelde hiçbir uyarı vermeden, her an ortaya çıkabilirler. Pek çok insanda, nöbetler tıbbi tedaviyle kolayca kontrol edilebilir, bazılarında ise nöbetler tedaviye rağmen devam eder ve bir ömür boyu sürebilir.

Aura nedir? Herkes aura yaşar mı?

Aura, nöbetin ilk işaretidir. Bu, nöbetin, tam nöbet anından önce hastaya semptomları hissettiren bir bölgeden kaynaklandığı anlamına gelir. Auralar genellikle bilinç kaybı ve bazen de jeneralize konvulsiyonla devam eder. Bazen auralar başka klinik semptomlar olmaksızın kesilirler.

Her epilepsi hastası nöbetlerden önce aura yaşamaz. Auralı bazı hastalar ileride aura yaşamayabilirler. Auralar zamanla özelliklerini de değiştirebilirler.

Ne Tür Epilepsi Hastasıyım?

Nöbetler parsiyel, tonikoklonik, absans, miyoklonik, atonik ve tonik nöbetler olarak sınıflandırılırlar. Epileptik nöbetler şu şekilde sınıflanırlar;

Epilepsi Nöbetlerinin Uluslararası Sınıflaması

1.Parsiyel Nöbetler

• Basit parsiyel nöbetler (bilinç bozulmamış): Motor, Duyumsal, Otonomik
• Kompleks parsiyel nöbetler (bilinç bozukluğu ile birlikte)
• Parsiyel ikinci derece jeneralize nöbetler

2.Jeneralize nöbetler (bilateral simetrik ve lokal başlangıcı olmayan)

• Absans nöbetler
• Miyoklonik nöbetler
• Klonik nöbetler
• Tonik nöbetler
• Tonikoklonik nöbetler
• Atonik nöbetler (tutuk)

3.Sınıflanmamış epileptik nöbetler (yetersiz ya da eksik bilgi)

Bir parsiyel nöbet, beynin bir yarıküresinde sınırlı sayıdaki nöronun birincil aktivasyonu söz konusu olduğunda başlar. Diğer bölgelere yayılabilir ve jeneralize bir nöbet olabilir.

Jeneralize nöbet, bir nöbetin başladığında beynin her iki yarıküresinin de tutulumu varsa gerçekleşir.

Eğer nöbet esnasında bilincinizi muhafaza edebilirseniz, bu basit parsiyel nöbetiniz olduğu anlamına gelir. Bu esnada, motor, duyumsal, otonomik ya da psişik semptomlar gösterebilirsiniz.

Kompleks parsiyel nöbetler esnasında bilinç kaybı oluşur. Bazen basit parsiyel olarak başlayıp kompleks parsiyel nöbetlere dönüşebilirler. Bazen kompleks parsiyel nöbetler aynı şekilde sonlanırlar bazen de grand mal epilepsi olarak seyredebilirler.

Kompleks parsiyel nöbet sonrasında daima bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar sürebilen konfüzyon görülür. Buna postiktal (nöbet sonrası) konfüzyon denir. Kompleks parsiyel nöbetler esnasında hasta otomatizmle ya da otomatizm olmaksızın yüzünüze bakarak aura yaşayabilir. Otomatizm, bilinç kararması durumunda ortaya çıkan eşgüdümlü istemsiz motor aktivitedir. En sık otomatizmler orofasiyal ya da el otomatizmleridir. Diğer türleri ise davranışsal, ambulatuvar ya da sözel otomatizmlerdir.

Jeneralize tonikoklonik nöbetler grand mal olarak başlayabilir ya da kompleks parsiyel nöbetlerden gelişebilirler. Başlangıçta, tonik evre esnasında hasta katılaşır. Vücudun sertliğinden dolayı düşebilir. Tonik evre esnasında solunumla ilgili kaslar da dahil tüm kaslar kasılır. Kas kasılmasından dolayı hava yolları tıkanır.  Bu evrede dil ısırma ve idrar tutamama görülür. Hasta ağlıyormuş gibi sesler çıkarabilir, buna iktal ağlama denir. Tonik evreyi tüm uzuvların jeneralize konvülsiyonları takip eder. Klonik evre genellikle birkaç dakika sürer. Daha sonra nöbet sona erer ve hasta arkasından derin bir uykuya dalar. Nöbetlerin arkasından konfüzyon görülür. Süresi dakikalardan saatlere kadar değişebilir. Genellikle arkasından başağrısı da görülür.

Absans nöbetler boş bakma nöbetleri olan kısa nöbetlerdir. Hasta başlangıca çok çabuk döner. Absans nöbet geçiren çocuklar genellikle zaman içinde atlatırlar. Miyoklonik nöbetler uzuvların kısa istemsiz sarsıntısıdır. Sabahları sık görülmezler. Sabahları diş fırçalarken ya da kahve içerken sıkıntıya neden olabilirler. Bazen bacaklar da dahil olabilir ve kişinin düşmesine neden olabilir. Atonik nöbetler vücutta kas gerginliğinin ani kaybı ile ilişkilendirilirler ve başı tutamama ya da bozulmuş bilinçle aniden düşme olarak ortaya çıkabilirler. Diğer yandan, tonik nöbetler kol-bacakların tonik duruşu olarak ortaya çıkarlar. Genellikle üst uzuvları kapsar ve oldukça kısadır.

İlk nöbetten sonra ne yapmalıyım?

İlk nöbetten sonra kesin nöbetin bir nedeni olmayan her insan bir nöroloğa görünmelidir ve nöbetin nedeninin belirlenmesi için tam nörolojik değerlendirmeden geçmelidir. İleriki tetkik ve tedavi bu ilk değerlendirmeye bağlı olacaktır. İlk nöbeti geçiren hastalar için göz önünde bulundurulması gereken testler beyin MRI’ı, EEG ve belli laboratuar testleridir.

İlk nöbetten sonra ikinci nöbeti geçirme riskim nedir?

Eğer ilk nöbetiniz tetikleyen hiçbir faktör olmadan ortaya çıkmışsa, yeni bir nöbet geçirme riskiniz egzersiz, beyin görüntüleme, EEG, nörolojik sınav, ailevi hikaye, çocukluk hikayesi, gelişimsel hikaye, geçmişteki öğrenme yetersizliği hikayesi vs. bulguları gibi çeşitli faktörlere bağlıdır.

Eğer bu bahsedilen faktörlerden hepsi negatifse bu, tekrarlama riskinizin düşük olduğu anlamına gelir. Eğer EEG ya da görüntülemeniz normal değilse ya da yukarıdaki faktörler normalken iki kez tetiklenmemiş nöbet geçirmişseniz tekrarlama riskiniz orta düzeydedir.

EEG ve görüntülemeniz normal değil veya EEG ya da görüntüleme ile iki tetiklenmemiş nöbet geçirmişseniz bu sizde tekrarlama riskinin yüksek olduğu anlamına gelir.

Hekiminiz sizi tedavi edip etmeme kararını tekrarlama riskine ve aynı zamanda sosyoekonomik koşullar, yüksek riskte iş, yaşlılarda düşmelere bağlı yaralanmalar ve kan pıhtılaşmaması gibi belli şartlara bağlı olarak tek nöbetin tekrarlaması sonucuna göre vermelidir.

Hangi faktörler nöbet eşiğini düşürebilir?

Belli durumlar nöbet eşiğini düşürebilir ve aynı zamanda epilepsisi olan birini tetikleyebilir;

• Yetersiz uyku ya da düzensiz uyku saatleri
• Aşırı alkol
• Fiziksel stres
• Duygusal stres
• Aniden yanan ya da yanıp sönen ışıklar ( nadir, yalnızca belli epilepsi türleri)
• Aşırı hızlı soluk alıp verme
• Menstruasyon (Adet görme)
• Keyif verici ilaçlar
• Tıbbi ilaçlar (ssudafed, sakinleştirici antihistaminikler, trisiklik antidepresanlar, wellbutrin, interferon, ciprofloxacin ve levofloxacin gibi bazı antibiyotikler)

• aura
• bilinç kaybı
• dejavu
• duygusal kontrol bölgesi
• Epilepsi nöbet semptomları
• epileptik nöbet sınıflaması
• jamavu
• otomatizm
• uyuşma hissi