Hastalıklar
Şaşılık: Tipleri, Nedenleri, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi
ŞAŞILIK
Çocuklarda sık karşılaşılan bir problem olan şaşılık, gözlerin, olması gereken pozisyondan farklı bir pozisyonda bulunması ve farklı bir yere bakmasıdır. Bu problem sürekli olabileceği gibi bakış açısına göre de ortaya çıkabilir. Gözün bir tanesi karşıya bakarken, diğeri farklı bir yöne doğru bakmaktadır.
Çocuklarda, erişkinlerden çok daha fazla görülmektedir ve erişkinlerde görülen şaşılık çoğunlukla çocukluk döneminden beri bulunur. Erkeklerde ve kızlarda görülmesi genellikle aynı sıklıktadır. Bu rahatsızlığın ortaya çıkmasında herhangi bir genetik bozukluk saptanamamıştır.
ŞAŞILIK TİPLERİ VAR MIDIR?
Şaşılıkta, gözün kaydığı yöne göre değişen değişik tipler vardır. Bunlardan birisi, gözlerin ikisinin birlikte kullanılamadığı ezotropya dediğimiz gözün içe kaymasıdır. Gözlerden birine yapılan cerrahi ile göz kasları ayarlanır ve kayma düzeltilir. Bu işlemle gözler birbirine paralel hale getirilir ve gözlerin dışa doğru bakışı sağlanır. Bu kayma şekli sıklıkla bebeklerde görülmektedir.
Diğer bir kayma şekli ise dışa kaymadır. Dışa kayma, gözlerin uzağa bakması esnasında ortaya çıkar. Yorgunluk, hastalık ya da dalgınlık bu şaşılık tipinin oluştuğu zamanlardır.
Uzağı rahatlıkla gören fakat yakın görüşü bozuk olan kişilerde ortaya çıkan bir başka kayma tipi ise uyumsal içe kayma dediğimiz şaşılık tipidir. Kişi, yakını görmek için gözünü ayarlamaya çalışır ve bu sırada gözler çaprazlaşır. Bu şaşılığı düzeltmek için gözlükler ve lensler kullanılır. Ayrıca göz merhemleri ve damlaları faydalı olabilir. Böylece gözler paralelleştirilir.
ŞAŞILIĞA NEDEN OLAN DURUMLAR NELERDİR?
Sinirlerde meydana gelen bir bozukluk, kasların yapısında ortaya çıkan problemler şaşılığa yol açabilir. Fakat bu sorunlara yol açan neden henüz tam olarak bilinmemektedir. Gözlerde meydana gelen travma, katarakt gibi rahatsızlıklar şaşılığa neden olabilir. Bu rahatsızlıklar sonucu gözlerin paralelliği bozulur. Ayrıca göz kaslarını kontrol eden merkezler beyinde bulunduğundan, beyni etkileyen hidrosefali gibi bozukluklarda da şaşılığa yol açabilmektedir.
ŞAŞILIKTA NE GİBİ BELİRTİLER ORTAYA ÇIKAR?
Şaşılıkta görülen en tipik belirti bir gözde meydana gelen kaymadır. Yani gözlerin ikisi de bir noktaya odaklanamamaktadır. Ayrıca okuma sırasında ya da güneşte bir gözü kapama şaşılıkta görülen belirtilerdir.
Bazı çocuklar iki gözünü birden kullanabilmek için başlarını bir yana doğru eğerek ya da döndürerek bakabilirler. Yorgunluk, baş ağrısı ya da yetişkinlerde daha sık görülen bir belirti olan çift görme ortaya çıkabilir.
ŞAŞILIKTA TANI VE YAPILMASI GEREKENLER
Öncelikle çocukların okul öncesi döneminde mutlaka muayene edilmesi gerekmektedir. Bu dönemde, özellikle bebeklikte, gözlerin duruş şekli içe dönüktür. Bu durum bebeğin büyümesiyle geçer. Fakat gözlerinde şaşılık olan çocuklarda bu durum değişmeyecek ve şaşılık devam edecektir. Bu durumu sadece görünüş açısından değerlendirmemek gerekir. Çünkü şaşılığa yol açabilen ciddi problemler olabilir. Göz kaslarında meydana gelen felçlerin mutlaka araştırılması gerekir. Bu yüzden doktor kontrolünde erkenden tedaviye başlamak önemlidir. Çocukluk döneminde tedavinin başlamaması ileride göz tembelliğine neden olabilir. Bu yüzden şaşı olan kimsenin ehliyet alması, dolayısıyla araba sürmesi çok zordur.
ŞAŞILIK NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Göz doktoru tarafından yapılan muayene sonrası hasta için en uygun tedavi tercih edilir. Kapama, gözlük ve ameliyat tedavisi şaşılık sorunu olan kişiler için çeşitli seçeneklerdir.
Ameliyat bir çok hasta için güvenilir bir seçenektir. Her ameliyatta olduğu gibi infeksiyon, kanama gibi problemler ortaya çıkmasına rağmen sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Göz kasları ameliyatla belirgin hale getirilir ve gözün küresi çıkarılmadan bu kasların göze yapışma yerleri genel anestezi altında değiştirilir. Ameliyattan sonra görmede herhangi bir değişiklik olmayacağı gibi, sıklıkla gözlük kullanımına devam edilir.
Şaşılık tedavisinde çok sorulan sorulardan biri de, günümüzde bir çok ameliyatta yaygın hale gelen lazerin kullanımıdır. Günümüz şartlarında şaşılığın lazerle tedavisi söz konusu değildir. Böyle bir uygulama yoktur. Çünkü bu rahatsızlıkta lazer kullanmanın hiç bir faydası yoktur. Kaldı ki, lazerle yapılan ameliyat sonrası yaranın iyileşmesi daha geç olmaktadır.
Merhaba. Ben tek gözümü şaşı yapabiliyorum. Bu durum normal mi?
Merhaba. Bende yan bakış var. Kafam hep yan duruyor, bu durum çok etkiliyor beni. Yaşım 33 ve yurt dışındayım. Ne yapmam lazım? Lütfen yardımcı olun.