Hastalıklar
Şeker Hastalığı (Diabet): Nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi
ŞEKER HASTALIĞI NEDİR? NİÇİN ŞEKER HASTASI OLURUZ?
Vücudumuzda midenin arka kısmında pankreas adında bir bez bulunur. Bu bez kan şekerini düzenleyen hormonlar salgılar. Bu hormonlardan biri insülindir. İnsülinin salgılanamaması ya da etkisiz kalması sonucu hücrenin enerjisini karşılamak gibi çok önemli bir görevi olan şeker(glukoz) hücreye giremez. Hücreye giremeyen bu şeker kanda birikir. Kanda normal bulunması gereken miktardan daha fazla bulunur. Bu da bütün hücrelere zarar verir. Çünkü fazla şeker vücutta zehir gibidir. Şeker hastalığı aileden gelen (kalıtsal) ve çevresel faktörlere bağlanmaktadır.
ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Çok fazla su içme ve içme isteği,
- İştahın açılması ve fazla yemek yeme,
- Çok sık idrara çıkmak ve geceleri bunun için sık sık uyanmak,
- Ciltte kuruma,
- Sürekli halsizlik ve yorgunluk, çabuk yorulmak,
- Yaraların geç iyileşmesi,
- Bazen bulanık görmek gibi belirtileri vardır.
ŞEKER HASTALARINDA HANGİ HASTALIKLAR VEYA RAHATSIZLIKLAR GÖRÜLEBİLİR?
Şeker; kanda bulunduğundan ve kan da damar içinde dolaştığından damara zarar verir. Başta kalp, beyin, böbrek gibi hayati işlev gören organlarda olmak üzere, ayaklarda ve gözlerde tahribat ve sorun meydana getirir. Şeker(glukoz) miktarı çok arttığında idrarla şeker kaybı da fazla olur. Oluşan idrar miktarı artar.
Damarlarda hasar sonucu yeterli miktarda kan dokulara gidemezse kalp krizi, felç, böbrek hastalıkları, körlük, uzuvlarımızda gangren, görme bozukluğu riski artar. Ayrıca bu damarlardaki hasar sonucu damar tıkanıklığı, böbreklerdeki hasar sonucu da hipertansiyon meydana gelir.
Şeker(glukoz) kullanılamadığı için vücut, yağları ve proteinleri kullanmaya başlayacaktır. Bu yüzden hem kilo kaybı hem de vücutta asit fazlalığı ortaya çıkar, ve hasta, ölümle sonuçlanabilecek şeker komasına girebilir.
ŞEKER HASTALIĞININ ÇEŞİTLERİ NELERDİR? HEPİMİZ AYNI TİP ŞEKER HASTASI MI OLURUZ?
Genel olarak iki tip şeker hastalığı(diabet) vardır. Bu sınıflama nedenlerine ve başlangıç yaşına göre yapılır.
TİP 1 ŞEKER HASTALIĞI
Pankreasta insülin yapan beta hücreler hasarlanır ya da insülin yapımını engelleyecek hastalıklar ortaya çıkarsa tip 1 diabet ortaya çıkar. Başlaması çok zaman almaz. Genellikle birkaç gün ya da birkaç hafta içinde ortaya çıkar.
Önemli üç tane bulgusu mevcuttur:
- Kandaki şeker(glukoz) miktarı artar,
- Karaciğerde enerji ve kolesterol yapımı için yağ kullanımı artar,
- Vücut proteinleri azalır
Özetle başlama yaşı 20’den küçüktür. İnsülin üretilemez veya az üretilir. Hasta zayıflar.
TİP 2 ŞEKER HASTALIĞI
Bu tip şeker hastalığında sorun, insülinin eksikliğinden ziyade insülinin etki gösterememesidir. İnsülinin bağlanma yerinde sorun vardır ya da bağlanma yeri sayısı azdır. Tip 1’e oranla çok daha fazla görülen bu hastalık yetişkinlerde görülür. Başlama yaşı genelde 40’tan büyüktür. Bu nedenle erişkin tipi diabet de denir. Hastaların çoğu şişmandır.
Ayrıca bazı hamileliklerde hormon salgısına bağlı olarak hamilelik (gestasyonel) diabeti ortaya çıkabilir. Hamilelik sona erince kan şekeri normal düzeyine iner, ama sonraki 10-20 yıl içinde tip 2 diabet oluşabilir.
KİMLERDE ŞEKER HASTALIĞI GÖRÜLME İHTİMALİ DAHA FAZLADIR?
Şeker hastalarının çoğunda erişkin tipi diabet (tip 2 diabet) görülür. Bu nedenle şeker hastalığı derken genellikle bunu kastediyoruz. Bu hastalığa yakalanmada risk oluşturan faktörler şunlardır:
- Ailesinde şeker hastası olanlar,
- Fazla kilolu insanlar (bunu beden kütle indeksi-BKİ- ile anlayabiliriz. (BKİ’si 25 in üzerinde olanlar risk altındadır),
- Hızlı yemek yiyenler, çabuk acıkanlar,
- Yüksek tansiyonu olanlar,
- Kandaki yağ miktarı fazla olanlar,
- Hareketsiz bir yaşam tarzı sürenler,
- Yaş ilerledikçe hastalık riski artar.
Bütün bu faktörlerle birlikte yağları vücudun bel bölgesinde toplananlar (şişman olmasalar bile) bel çevresi erkekte 102 cm.’i kadında 88 cm.’i geçenler risk altındadır. Buna yakın değerlerde olanlar ise dikkat etmelidir.
ŞEKER HASTALIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Tanı için idrar ve kanda çeşitli kimyasal testler yapılır.
İdrarda şeker bulunması: Sağlıklı bir kişide idrarla şeker kaybı farkedilemeyecek düzeyde iken şeker hastalarında bu miktar fazladır ve hastalığın şiddetine göre değişir.
Açlık kan şekeri düzeyi: Bu düzey normalde 126 mg/dl nin altında olmalıdır.Bunun üzerindeki değerler şeker hastalığında tanı konulması için önemlidir. Bununla birlikte günün herhangi bir zamanında yapılan şeker ölçümü 200 mg/dl nin üzerinde ise kişi şeker hastasıdır.
Glukoz tolerans testi (GTT): Bu test şeker hastalığı teşhisi konmasında çok önemlidir. Kişi aç iken vücut ağırlığının kg’ı başına 1 gr şeker(glukoz) verilir. Şeker hastası olmayan bir kişi için sonraki 2 saat içinde ortalama 90 mg/dl’den 120-140 mg/dl’ye kadar çıkar ve normalin altına döner. Fakat şeker hastası olan birinde zaten açlık kan şekeri 110 mg/dl nin üzerinde olduğundan bu test uygulandığında çok daha fazla artış gösterir, ve ancak 4-6 saat sonra düşer, ama ilk düzeyinin altına inmez.
Soluğun aseton kokması: Şeker hastalarının soluk verme sırasında nefesleri aseton şeklinde kokar. Çünkü aseton nefes verirken buharlaşır.
ŞEKER HASTALIĞI TEDAVİSİ
Tedavideki temel amaç kan şeker düzeyini normal sınırlar içinde tutmaktır. Bunu sağlamak için hastaya ilk önce perhiz verilir. Kişinin dengeli ve yeterli beslenmesi için perhiz doktor kontrolünde kişinin yaşına kilosuna cinsine göre belirlenmelidir.
Şeker hastalarına toz şeker, kesme şeker, bal gibi çabuk sindirilen besinler yasaklanmıştır. Bunun yerine hastalar için en uygun besinler olan taze sebzeler ve tahıllar önerilir. Örneğin beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tercih edilmelidir. Böylece vücut doğru beslenme sayesinde insülini daha iyi kullanır.
Protein ve yağ düzeyi de minimuma indirilmelidir. Çünkü protein karaciğerde şekere (glukoza) dönüştürülür. Yağ da çok önemli bir enerji kaynağıdır ve kilo sorununa yol açar. Bu nedenle hayvansal yağ ve margarinden uzak durmak gerekir. En uygun olan yağ bitkisel yağlardır.
Bir diğer tedavi metodu ise spor yapmaktır. Egzersiz yapmak kaslardaki şekeri yakmamızı sağlar. Hem de kilo problemini engellemeye yardımcı olur. Ancak spor yaparken bilerek yapmak çok önemlidir. Yoksa fayda yerine zararı olabilir.
En önemli tedavi şekli ise insülin tedavisidir. Vücuda verilen insülin kan şekerini ayarlar ve dengede kalmasını sağlar. Bu tedavi doktor kontrolünde hastalığın şiddetine göre gereken dozlarda uygulanmalıdır.
17 yaşındayım, son zamanlarda gece uykumdan boğazım kuruduğu için uyanıyorum, bazen 5 dakikada bir idrarım geliyor. Genelde de 40 dakikada bir gidiyorum. Arada bulanık görüp başım birden dönüyor ve düşecek gibi oluyorum. Şekerli şeyler yedikten sonra başım ağrıyabiliyor. Diabet olma olasılığım nedir?
Ben Suzan. 38 yaşındayım. Bizim ailede şeker hastalığı olan çok var. Ben kendim bir sene içinde çok kilo verdim. Son iki ayda ağzım çok kuruyor. Halsizlik ve yorgunluk var ve tüm gün idrar için 5 dakikada bir tuvalete kalkıyorum. Yarin kan aldıracağım ve iki aydır şeker ilacı içiyorum. Onu içtiğimde biraz yorgunluk ve halsizlik düzeliyor. Ne olursunuz bana bilgi verin çünkü tüm gün idrar için tuvalete gidiyorum. 2 ay önce böyle bir şey yoktu. Gece bile uyuyamıyorum başım da dönüyor sık sık. Ailemde çok olduğundan tek sebep olarak aklıma şeker hastalığı geliyor. Umarım bir cevap alırım. Saygılarımla. Şimdiden çok teşekkür ederim.
46 yaşında bir bayanım. Anne baba insülin hastası. Hamileliklerimde diyabet yaşadım. Yıllar önce şeker yüklemesi yaptırdım. Meyilli olduğum takip etmem gerektiği söylendi. Bu sayılan belirtilerden sadece yorgunluk, uyku hali özellikle yemeklerden sonra ve her şeye karşı bir isteksizlik var. Karnım aşırı şiş. İştahım çok. 1.68 metre boyunda ve 75 kiloyum. Düşük tansiyonlu biriyim. Gözlerimde bazen görmede bulanıklık yaşıyorum. Yakın gözlüğü kullanıyorum. Bunun haricinde gözlerimde herhangi bir problem yok. Oturarak çalışıyorum. Hareket eksikliğim var. Bana şekerine tiroitlerine baktır gibi yorumlar geliyor çevremden. Bu arada rahim ameliyatı oldum. Rahmimi aldılar. Regl olmuyorum. Siz ne tavsiye edersiziniz? Teşekkür ederim.
Hocam şekerim 40-45’e son hızla düşüyor. Bunda risk var mıdır ? Diabet hastalığına yol açmada beyaz şekerinin etkisi var mıdır?
17 yaşındayım. Çok kilo almaya başladım ve çabuk yoruluyorum. Acaba diabet miyim?
Hocam ben 14 yaşındayım. Çok idrara çıkıyorum ve çok yoruluyorum. Bulanık görüyorum. Sizce diyabet miyim? Lütfen cevap yazın.
Ölümcül düzeydeki şeker için ne yapmak gerekir?
Şeker hastalığında teşhis için bütün tanıların olması mı gerekir? Birkaç tanı yeterli midir?
11 yaşındayım. Çok çabuk susuyorum. Çok sık tuvalete çıkıyorum. Sürekli yorgunum halsizim. Bu yüzden şeker hastası olduğumu düşünüyorum ve tatlı, hamur işi tüketmeye çok ihtiyaç duyuyorum. Ne yapabilirim?
Ben 14 yaşındayım. 3 yıldır şeker hastasıyım. Sizde bu belirtilerden birkaçı varsa doktora görünmelisiniz.
Benim çok uykum geliyor. Sürekli olarak oturmak ya da uyumak istiyorum. Su bardağından su bitmeden susuyorum. Yaşım 14. Acaba diyabet hastası olabilir miyim? Bir de başım çok fazla dönüyor.
Hocam ben 25 yaşındayım bu belirtilerden dolayı şeker hastası olduğumu düşünüyorum. Şeker hastalığı saç dökülmesine sebep olur mu ?
Ben 12 yaşındayım sık sık tuvalete çıkıyorum ve çok susuyorum gözlerimde de bulanıklılık var başım ise çoğu zaman dönüp duruyor ve çabuk yorulup uykum geliyor. Sizce şeker hastası mıyım?
Bende 2010’dan beri şeker var. Sertleşme problemi yaşıyorum. Ne yapmalıyım? Bana yardımcı olursanız sevinirim.
Bence üroloji uzmanına görünün.
Ben 13 yaşındayım ve 4 yıldır şeker hastasıyım. Eğer bu yukarıda yazan belirtiler sizde de varsa, hemen doktorunuza başvurun. Geç kalınmanın cezası ölümle bitebilir.
Ne yapabilirim?
16 yaşındayım. Ailemde bir çok şeker hastası var yani kalıtsal. Çok fazla su içme ihtiyacı duyuyorum ve çok fazla idrara çıkma sorunum var. Başım sık sık dönüyor. Çok fazla iştahım açıldı ve çok çabuk yoruluyorum. Sürekli uykum geliyor. Sizce şeker hastası mıyım?
43 yasındayım
sık idrara cıkma sorunum var özellikle geceleri uykudan uyanııyorum idrar için
stresli bir ortamdayım askerde asırı kilo ve hormanal dengesizlikten askerlik yaptırmadılar boy 182 kilo140 ailede anneannem seker hastası idi aklıma gelen done ler bunlar cevap veya öneri veririmisiniz
Hocam ben 34 yaşındayım ve 76 kiloyum. Baş dönmesi, halsizlik, mide bulantısı gibi şikayetim var ve çok çabuk yoruluyorum. Basamakları bile çıkarken yoruluyorum. Doktora gittim tahlillerim temiz dedi. Ama şeker başlangıcının olabileceğini söyledi. Sizce ne yapmalıyım? Lütfen bana yardımcı olun.
Ben 42 yaşındayım ve şeker hastasıyım. Çok kilo kaybettim ve bu durumdan rahatsızım nasil kilo alabilirim sağlıklı bir şekilde? Yardımcı olun lütfen.
Vücudumda son zamanlarda bir kırgınlık var. Resmen dokununca etlerim acıyor. Bunun şeker hastalığı ile bir ilgisi var mıdır? Teşekkürler.
10 senedir diyabet hastasıyım TİB 2 09.09.2011 de Sivas Cumhuriyet ünüversitesinde bir hafta hastahanede kalarak şekerim kontrol altına alındı. Hastahane çıkışında da kullandığım metformen bir müddet içme dendi. Tabii beni kontrol altında tutuyorlar. Ayda bir kontrollere gidiyorum. Birinci kontrolde 4 günlük şeker ölçüm istendi 2.kontrole gittiğimde götüreceğim. Üzüldüğüm taraf esas demek istediğim husus ne kadar diyet yapsam da benim şeker yine yükseldi. Ben hatamı biliyorum. Spor yapamıyorum, birazcık tempolu yürüyüş yapsam bana faydası olacak ama yürüyemiyorum. Sizlerin tavsiyesi ne olur. Teşekkür ederim…