Yazarlar
Epilepsi Nedir, Tanısı, Tedavisi, İlacları?
Epilepsi Nedir?
Epilepsi, tekrarlayan nedensiz nöbetlerle tanımlanan kronik nörolojik bir bozukluktur. Eğer kafa travması, ateş, alkol alımı, yasadışı uyuşturucu kullanımı vb. gibi teşhis edilmiş uyaran bir faktör olmadan birden fazla nöbet geçirdiyseniz, epilepsiniz olabilir. Pek çok epilepsi hastası nöbetler arasında tamamen normaldir.
Bazt genlerin kalıtsal epilepsiye neden olduğu tespit edilmiştir. Fakat yine de epilepsinin genetik yönü hakkında ortaya çıkarılması gereken pek çok şey bulunmaktadır. Bazı epilepsi vakaları sonradan edinilmiştir. Doğumsal kusur ve yaralanmalar, kafa travması, beyin enfeksiyonları ve beyin tümörleri gibi belli koşullar epilepsiyle sonuçlanabilir. Vakaların üçte ikisinden fazlasında epilepsinin altında yatan belirli bir neden bulunmamaktadır.
Nöbet geçirmiş olan herkes epilepsi hastası değildir. İnsanların yaklaşık %10u hayatları boyunca bir nöbet geçirmektedirler, bunların çoğu da ‘nedene bağlı ortaya çıkan’ nöbetlerdir. Bu insanlar bir nöbet daha geçirmeyebilirler, ve bu nedenle epilepsi hastası değillerdir.
Ne Tür Epilepsi Hastasıyım?
Nöbet sınıflamasının yanı sıra, uzmanlar epilepsi sendromlarını da sınıflandırmışlardır.
Uluslararası Epilepsi Sınıflaması
1. Yerleşim yerine bağlı (fokal, lokal, parsiyel)
- İdyopatik (belirli bir nedene bağlı olmayan)
- Semptomatik (belirtili)
- Kriptojenik (bilinmeyen bir nedenden dolayı ortaya çıkan)
2. Jeneralize
- İdyopatik
- Semptomatik
- Kriptojenik
3. Belirsiz Epilepsiler
- Jeneralize ve fokal nöbetli
- Açık
- Jeneralize ya da lokal özellikleri olmayan epilepsiler
4. Özel Sendromlar
Lokalize ya da jeneralize epilepsilerde, idyopatik alt bölümler nöbetlerin bilinen bir nedeni olmaması anlamına gelir fakat nedenler genetik olabilir. Semptomatik bilinen bir nedenin olması demektir. Kriptojenik görünen bir nedeni yok demektir fakat şüpheli ya da gizli bir nedeni vardır.
Temporal lob epilepsi , eğer beyin MRI’ı temporal lob hasarlı dokusu gösterirse semptomatik yerleşim yerine bağlı epilepsiye uygun gelmektedir.
Otozomal dominant frontal lob epilepsi idyopatik yerleşim yerine bağlı epilepsi olarak sınıflanmaktadır.
Eğer frontal lobda görülen tümör, felç ya da travmaya bağlı yaralanma nöbetin ortaya çıkma nedeni ise, semptomatik yerleşim yerine bağlı epilepsi olarak dikkate alınacaktır.
Yerleşim yerine bağlı epilepsiler dendiğinde beyinde hasarlı ya da anormal fonksiyonu olan bir bölge nöbetlere neden olmaktadır. Bu kısımlar beyinde frontal, temporal, oksipital ya da paryetal bölgeler olabilir.
Generalize epilepsi nöbetlerin başlarken beynin her iki yarı küresinde aynı anda meydana gelmesi demektir. Jeneralize epilepsiler idyopatik, semptomatik ya da kriptojenik olarak sınıflandırılırlar. İdyopatik jeneralize epilepsi sendromu jüvenil miyoklonik epilepsi, çocukluk absans epilepsisi ve jüvenil-genç absans epilepsi sendromlarını kapsamaktadır. Semptomatik jeneralize epilepsi sınıflaması altında belli başlı olanlar Lenox- Gastaut sendromu ve infantil spazmdır.
Landau- Kleffner sendromu yaygın olmayan bir epilepsi sendromu olarak sınıflandırılmaktadır.
Özel epilepsi sendromları ışığa duyarlı epilepsi, okuma ile tetiklenen epilepsi ve diğerleri gibi refleks epilepsi ve ateşli havalelerdir.
Uzmanlar nöbetleri ve epilepsi sendromlarını neden sınıfladılar? Amaç neydi?
Epilepsi sendromunun sınıflandırılması değerlendirme için ileriki testlerin belirlenmesinde ve nöbetleri kontrol etmek için en uygun tıbbi tedavinin seçilmesinde oldukça önemlidir. Sınıflandırma için rutin EEG, klinik ve ailevi geçmiş yeterli olmayabilir. Sahip olduğunuz epilepsi sendromunun türü ve nöbetlerin belirlenmesinde video EEG görüntüleme gibi ileri testler altın standardında testlerdir. Parsiyel nöbetleriniz varsa, beyin MRI’ı, PET tarama gibi görüntüleme teknikleri nöbetlerin odak noktasını belirlemede kullanılacaktır. İktal SPECT nöbetlerin odak noktasını belirlemenin başka bir yoludur ve klinik nöbet esnasında gerçekleştirilir.
Epilepsi sendromları ve nöbetlerinin uluslararası sınıflaması doktorunuz tarafından yalnızca sahip olduğunuz nöbet tipi ve epilepsinin türünü sınıflamada kullanılmaz, aynı zamanda ihtiyaç duyulan testlerin yürütülmesinde ve tedavi tipinin belirlenmesinde de kullanılır.
Neden Epilepsim Var? Neden ben?
Bu hastaların en sık sorduğu sorulardan biridir. Epilepsinin altında yatan pek çok neden bulunmaktadır. Genelde epilepsinizin nedeni belirlenemez. Epilepsinin bilinen bazı nedenleri şu şekildedir:
- Kafa yaralanmaları: Beyin sarsıntısı (net bilinç kaybı) hafif şiddette kafa travması olarak düşünülür ve epilepsi riskini az da olsa azaltabilir. Uzun süreli bilinç kaybı veya beyin kanamasıyla seyreden orta ya da şiddetli kafa yaralanmaları epilepsi riskini önemli ölçüde arttırır.
- Beyin enfeksiyonları: menenjit, ensefalit ve beyin absesi
- Felç: İskemik (beynin kısımlarına kan akışı eksikliğinden kaynaklanan) veya hemorajik (beyin dokusunda kanama olan) felçler epilepsi riskini arttırır.
- Alkol: Ağır içicilik (sarhoşluk) ya da alkollü içeceklerin aniden bırakılması (‘kesilme’ nöbetleri) epilepsi riskinin artmasına neden olur.
- Beyin tömürleri
- Dejeneratif beyin hastalıkları:Alzheimer ve Parkinson hastalıkları gibi
- Demiyelinizan hastalıklar: multiple skleroz gibi.
- Zihinsel gerilik ve beyin felci
- Kortikal displazi ve migrasyon bozuklukları: Burada, beynin büyümesi, migrasyonu ve nöronal dokunun olgunlaşmasında anormallik vardır. Beyinde yanlış yerlere yerleşen nöronal dokular nöronların düğümlenmesine yol açar. Bu düğümler anormal elektriksel bağlantılara sahiptir ve bu nedenle beynin nöbetlere yatkınlığını arttırır.
- Genetik yatkınlık: Bazı epilepsi türleri aile içinde yayılır. Eğer jüvenil miyoklonik epilepsi ya da çocukluk absans epilepsi nöbetleri gibi jeneralize epilepsiniz varsa, birinci dereceden akrabalarınızda (ebeveyn, kardeş, ve çocuklar) görülme olasılığında üç ya da dört kat artış olacaktır. Parsiyel nöbet geçiren hastaların birinci derece akrabaları genel nüfusa oranla epilepsi kapma açısından daha yüksek risk taşımaktadırlar.
- Yaş: Küçük çocuklarda ve yaşlılarda nöbet riski en yüksektir.
- Cinsiyet: Epilepsi olma olasılığı erkeklerde kadınlara oranla daha fazladır. Bu da epilepsinin oluşumunda cinsiyetin de önemli olabileceğini ileri sürmektedir.
- Ateşli nöbetler; bebeklik çağında geçirilen ateşli nöbetler daha sonra epilepsi gelişme riskini arttırır.
- Bağ dokusu bozuklukları; vaskulit gibi, merkezi sinir sistemine bağlıysa, yüksek epilepsi riskiyle ilişkilendirilir.
- Kanser; beyne yayılımı ve kemoterapinin yan etkileri
- Mitokondriyel bozukluklar, migren ve psikiyatrik şartlar gibi bazı diğer bozukluklar da yüksek epilepsi riski ile ilişkilendirilir.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler.
Yıllardır yılda bir kaç kere dahi olsa bayılmalarım oluyordu. Bilincimi kaybediyordum, gözüm kararıyordu ve vücudumda sanki bütün kemikler kırılmış gibi ayakta dahi duramıyordum. Bugün ilk kez hastaneye gittim ve epilepsi olma ihtimalinden bahsettiler. Bilmek istediğim bu hastalık benim hayatımı ne kadar sınırlayacak ve hayatımda çok büyük bir sorun olacak mı?
iyi günler. Bende aşırı sinirlenmede ve üzülmelerde baş dönmesi oluyor. Düşeceğim diye korkuyorum. Banyo yaparken de gözümü kapadığımda da ara ara oluyor. Son aylarda ortaya cıktı. Nöbet geçirmiyorum. Bu zamana kadar da epilepsi teşhisi koymadılar. Acaba bu hastalıktan bende de mi var diye düşünüyorum. Belirtileri olabilir mi ya da başka bişey? ( Yaşım 29. Bekarım ve ailemle yaşıyorum aile arasında catışmalar, sürtüşmeler oluyor de oluyor maalesef.)
Arada sırada başımda kısımsal uyuşmalar oluyor. Çok unutkanım bir kaç dakika önce yaptığımı dahi unutuyorum. Ensemde de ağrı ve baskı hissediyorum. Arada sırada konuşma bozukluklarım da oluyor (telaffuz bozukluğu veya konuşurken unutmak gibi). Bende epilepsi veya beyinle ilgili bir sorun olabilir mi? 28 yaşında iki çocuk annesiyim. Teşekkürler.