Fıtık: Çeşitleri, Nedenleri, Belirtileri, Tanısı, Tedavisi

Fıtık, karın bölgesinde bulunan iç organların ya da başka bir dokunun hassas olan bir kas alanından fırlayarak cilt altında şişkinlik oluşturmasıdır. Başka bir deyişle fıtık, bağırsağın karın duvarından dışarıya doğru yaptığı şişkinliktir. Tıp dilinde hernia olarak adlandırılır.

Karın bölgemiz güçlü kaslarla çevrilidir. Bu güçlü kaslar sayesinde bağırsaklarımız onca basınca rağmen koruma altındadır. Fakat bu kaslarda oluşabilecek bir hassasiyet bağırsakların da muhafaza edilmesini engeller ve zayıf olan bölgedeki şişkinlikten bağırsak dışarıya fırlar. Derinin altından dışarıya fırlayan bu şişlik öksürme veya herhangi bir zorlama sonucu ortaya çıkar, hasta yatağına uzanınca kaybolur.

Fıtıklar vücudun farklı yerlerinde görülebilir. En sık karşılaşılan fıtık çeşitleri kasık ve uyluk fıtıkları, göbek fıtıkları ve mide fıtıklarıdır. Ayrıca ameliyatlardan sonraki hassaslaşmadan dolayı o bölgede de fıtık oluşabilir.

KASIK VE UYLUK FITIKLARININ NEDENLERİ

Kasık fıtıkları daha çok erkeklerde, uyluk fıtıkları ise daha çok bayanlarda görülür. Kasık fıtıklarının erkeklerde daha sık görülmesinin başlıca nedeni kasık bölgesinin yapısal olarak erkeklerde daha hassas olmasıdır.

Kasık fıtıkları doğuştan olabilir. Fakat zaman içerisinde o bölgeyi zayıflatan olaylar neticesinde de fıtık olunabilir. Karın içi basıncı arttıran herhangi bir olaydan sonra (öksürük, zorlayarak idrara çıkma, ıkınma gibi) karın boşluğu duvarının dışarıya itilip küçük bir kese oluşturmasıyla kasık fıtığı ortaya çıkar. Karındaki basıncın zamanla artması kesenin daha da büyümesine ve bağırsağın bir kısmının bu kesenin içine kaymasına neden olur. Bu olaydan sonra ağrı ve şişkinlik hissedilir. Bu şişkinlik tedavi edilmezse daha aşağıya kasık kanalına doğru inebilir ve ağrı artmaya başlar.

Uyluk fıtığı daha çok hamilelerde ve şişman kadınlarda görülür. Şişkinlik bacağın üst kısmında belirir. Bunun sebebi doğum sonrası hassaslaşmaya bağlı olabilir. Fazla ıkınma, sürekli ve güçlü öksürük, kabızlık veya ağırlık taşırken zorlanma da uyluk fıtığına sebep olabilir.

TANISI

Fıtık hastalığına tanı koymak zor değildir. Doktor yapacağı fiziksel muayene ile teşhisi koyar. Uyluk fıtığında ayrıca ultrason gerekebilir.

TEDAVİSİ

Fıtık tedavileri genelikle cerrahi müdahaleyi gerektirir. Ameliyatlarda gerçekleştirilecek ilk olay bağırsağın kese içine giren bölümünü tekrar karın boşluğuna yerleştirerek keseyi kaldırıp etrafındaki kasları kuvvetli ilmeklerle ya da özel malzemelerle yama yöntemi ile tedavi etmektir. Bu şekilde yapılan tedavilerde gerilim olmaz. Hasta ameliyattan çıktıktan sonra herhangi bir sebeple zorlanırsa tekrar dikişlerin yırtılması önlenmiş olur.

Fıtık ameliyatlarından sonra ameliyat olan bölgenin gerilimine engel olmak için en az bir ay boyunca hasta dinlendirilmelidir. Tamamen iyileştiğinden emin olduktan sonra normal yaşamına dönebilir.

Hastanın yaşından ya da başka tıbbi bir nedenden dolayı ameliyat olması mümkün olmayabilir. Bu gibi durumlarda doktor bağırsağı dışarıdan müdahale ile tekrar karın boşluğuna doğru itecektir. O bölgede tekrar dışarı fırlamaya engel olmak için fıtık hastalarına özel korse ya da geniş bir kayış kullanılarak hasta tedavi edilir.

Basit gibi görünen fıtık hastalığı eğer tedavi edilmezse çok ciddi sorunlara yol açar. Bağırsak şiddetli ağrılara sebep olacak şekilde sıkışır. Bu sıkışma kan dolaşımına engel olur ve bağırsakta kangren oluşabilir.

MİDE FITIĞI

Diyafram karın ile göğsü birbirinden ayıran ince bir kastır. Yapı olarak mide diyaframın altındadır. Midenin üst ucu yemek borusuna büzgenkas il bağlıdır. Büzgenkas ya da tek yönlü vana olarak tanımlanan bu organ sayesinde besinler yemek borusundan aşağıya geçer fakat midenin sindirim asidi yukarı çıkamaz. Mide fıtığı olan bir hastada herhangi bir zorlamadan dolayı midenin üst kısmı diyaframdan yukarı doğru sarkar. Bu olay neticesinde midenin üst kısmında bulunan vana görevini yapamaz. Midede bulunan sindirim asidi yemek borusuna doğru çıkar.

NEDENLERİ

Mide fıtığı genellikle kilolu insanlarda görülür. Fazla kilolar sayesinde karında oluşan yağlar mideyi sıkıştırarak fıtık oluşturur. Ayrıca kusma, çok yoğun öksürük, ağır kaldırma gibi faktörler de mide fıtığına neden olurlar.

BELİRTİLERİ

Göğüste ve boğazda meydana gelen şiddetli ağrılar mide fıtığının en belirgin özelliğidir. Bu ağrılar yemeklerden sonra, eğilirken veya yatarken daha da şiddetlenir. Ağrılar bazen öyle bir hal alır ki hasta kalp krizi geçirdiği hissine kapılablir. Midede bulunan mide asitinin sürekli yukarı doğru çıkması hasara yol açıp, ülserin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Ayrıca geceleri şiddetlenen öksürük, boğulma hissi ve sesin kısılması da beirtiler arasında sayılabilir.

TEDAVİSİ

Mide fıtığının tedavisi hastalığın ciddiyetine göre yapılır. Hastalık hafif bir şekilde geçiriliyorsa yaşam tarzında bazı değişiklikler yapmak gerekir. Özellikle kilolu olan hastaların mutlaka fazla kilolarından kurtulmaları gerekir. Yemek miktarının azaltılması önemlidir. Sık sık fakat az miktarda yenmelidir. Özellikle yatmadan önce yemek yenmemelidir. Karın bölgesini sıkacak dar kıyafetler giyilmemeli ve belden aşağıya doğru eğilmemelidir. Yatağın baş kısmının yükseltilmesi rahat bir uyku için önemlidir. Mide asidini arttıracağından dolayı sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Bu önlemlerden sonra sorun giderilemiyorsa doktorun vereceği ilaçlar kulanılmalıdır. Mide asidini önleyici ilaçlar sayesinde tahriş azalır. Bu tür ilaçların sürekli kullanılması gerekebilir.

Bir süre sonra şikayetler azalsa bile hasta fazla kilolarından kurtulmamışsa ve sigara içmeye devam ediyorsa hastalık tekrar başlayabilir. Bu gibi durumlarda ameliyat gerekebilir.

• cerrahi müdahale
• göbek fıtıkları
• hernia
• karın duvarı
• Kasık fıtıkları
• Mide asidi
• mide fıtıkları
• uyluk fıtıkları