Kadın Hastalıkları
Hafta Hafta Gebelik: 1. Trimester
HAFTA HAFTA GEBELİK
Gebelik ortalama 40 hafta (9 ay 10 gün) devam eder. Üçer aydan oluşan üç ayrı döneme (trimester) ayrılır. Son gerçekleşen menstrual döngünün ilk günü ise gebeliğin başlangıcı kabul edilir.
BİRİNCİ TRİMESTER
Birinci trimester gebeliğin ilk 13 haftalık dönemini kapsar.
1. hafta: Henüz gebeliğin başlamadığı dönemdir.
2. haftada hafif sancılar görülebilir. Genellikle ikinci haftanın sonunda (menstrual döngünün 12-14. günü) yumurta yumurtalıktan fallopi tüpüne hareket eder. Bundan sonraki 1-2 gün içinde yumurta döllenmeye hazır hale gelir.
3. haftanın başlangıcında ise yumurta spermle döllenir ve yumurta B-hCG hormonu (Gebelik testlerinde bu hormonun değerleri izlenir) üretmeye başlar. Döllenen yumurta zigot adını alır. Zigotta hızlı bölünmeler başlar ve implantasyon evresi gerçekleşir. Bu evre yapışma, tutunma ve içeri giriş olmak üzere üç bölümden oluşur. Bu evrede zigot yaklaşık 60 saat gibi bir sürede uterusa ulaşır ve ona tutunur. Gebede henüz hormonal değişiklikler gözlenmez.
4. haftada implantasyon dönemini kapsar. Bu dönemde akıntılar görülebilir. Gebede mide bulantısı başlayabilir. Sık idrar yapma, göğüs uçlarında hassaslaşma olabilir. Zigotta hızlı bölünmeler devam eder. Plasenta oluşur, amniyotik sıvı ve embriyonun içinde barınacağı amniyotik kese oluşmaya başlar. Mukus tabakası rahim ağzını kapatır ve embriyo enfeksiyonlara karşı korunmuş olur. Bölünen zigottaki hücre grupları üç tabakaya ayrılır. Dış tabakadan cilt, saç, göz, diş minesi, tükürük bezi vb, orta tabakadan iskelet, kas sistemi, böbrekler, üreter vb. iç tabakadan üretra, mesane, prostat, trakea, karaciğer, pankreas, kulak kanalı vb. ilerleyen dönemlerde gelişecektir. Bu haftanın sonundan itibaren hamilelik testlerinden pozitif sonuçlar alınmaya başlayabilir. Zigotta kalp ve ilkel dolaşım sistemi, sinir sistemi, duyu organları oluşmaya başlar.
5. haftada bazı gebelerde bulantı hissi artabilir, iştahsızlık olabilir, göğüslerde dolgunluk hissedilebilir ve baş dönmesi görülebilir. Bebek bu haftada ultrasondan tespit edilebilir. Susam tohumu büyüklüğünde (1,5-2mm) ve C harfi şeklindedir. Kas ve kemiğin ilkel yapısıyla göbek kordonu oluşmaya başlar. Ayrıca bebekte kan dolaşımı (dk da 100-160 kalp atımı) başlamıştır.
6. haftada değişmeye başlayan hormon seviyeleri nedeniyle duygusal dalgalanmalar yaşanabilir. Sık sık acıkma, uykusuzluk hissi, her türlü kokudan rahatsız olma, yorgunluk ve göğüslerde büyüme gözlenebilir. Plasenta gelişimine devam etmektedir ve ilerleyen dönemlerde hormon salgılanmasını üstlenecektir. Bebek is 5-6 mm’lik büyüklüğe ulaşmıştır. Bebekteki ana gelişmeler göz, burun ve kulakta olur. Gövde, kol ve bacaklarla iç organların oluşumu yavaş yavaş başlar. İlginç olan ise bebeğin bağırsaklarının karın boşluğunun dışında göbek kordonu içinde oluşmaya başlamasıdır.
7. haftada bulantı, kusmanın yanında kabızlık da başlar. Kabızlık için öneriler ise bol sıvı tüketimi ve lifli gıdalarla beslenmedir. Bunların yanında hormon seviyelerinin değişiminden ve ciltte yağlanmadan dolayı yüzde sivilcelenmeler olabilir. Bebek 9-11 mm boylarındadır. Yüzü şekillenmeye başlamıştır. Ayrıca el, ayak parmak taslakları oluşmaya başlar. Beyin gelişimi başlar ve dolaşım sistemi daha kompleks hale gelir (akciğerin oluşmaya başlaması gibi). Bu dönemde egzersizlere başlanmalıdır. Bebeğin gelişimi için gerekli olan folik asit alımına önem verilmelidir.
8. haftada rahim büyümeye başlar buna bağlı olarak bel kalınlaşır. Karında büyüme henüz belirgin olarak gözlenmez. Sık sık bel ağrıları hissedilebilir. Duygusal gelgitler yoğun olarak görülür ve ikinci trimesterde bunlar hafifleyecektir. Bu dönemde bebeğin boyu yaklaşık 10-13 mm kadardır ve kemik taslakları oluşmaya devam etmektedir ayrıca kol ve bacaklar gelişmeye başlamıştır. Dudak ve burun ayırt edilebilirken damak oluşumu bu haftanın sonunda başlayacaktır.
9. haftada gebede göğüs uçlarında büyüme ve hassaslaşma devam edebilir. Ciltte hassaslaşma görülür. Bu haftada kulak, dil, damak ve iris oluşumu ile gözlerde büyüme gözlenir. Gözler göz kapaklarıyla kapalıdır ve yirmi yedinci haftaya kadar açılmaz. Embriyonik kuyruk tamamen kaybolur. Dış cinsel organlar gelişmiştir ama daha birkaç hafta daha cinsiyet ayırt edilemez.
10. haftada gebede bulantı hissi azalmaya başlar. Rahim ve bel çevresinde büyüme devam eder. Bebekte organlar olması gereken yerdedir ve gelişimini sürdürmektedir. Karaciğer ve böbrek çalışmaya başlar, idrar üretilir. Bebek bacak ve kollarını bükmeye başlar.
11. haftada gebede duygusal gelgitler azalır ve gebe daha huzurlu olur. Sivilceler yavaş yavaş yok olmaya başlar. Bebekte bazı kemikler sertleşmeye başlar. Eller ve ayaklar belirginleşir. Diş etlerinin altında diş tomurcukları görünmeye başlar.
12. haftada bulantı ve kusma sona erdiği için iştah yerine gelir. Rahim yukarı doğru hareket eder böylece mesane rahatlar ve idrara çıkma azalır. Göğüs uçları koyulaşır. Bebekte bu haftaki en çarpıcı gelişme reflekslerdir. Bebek parmağını açıp kapatmaya ve emmeye başlar. Yüzü insan yüzü şeklindedir ve gözleri başının ön kısmına taşınmıştır, kulakları olması gereken yerdedir.
13. hafta birinci trimesterin son haftasıdır. Düşük riski erken gebeliğe göre çok azdır. Bebek artık 6-7 cm boylarında ve 20 gr ağırlığındadır. Bebeğin küçük parmaklarında parmak izleri oluşmaya başlar. Damar ve organlar ince deriden gözlenebilir. Eğer bebek kızsa yumurtalıklarında iki milyondan fazla yumurta vardır. Ayrıca bu haftada bebeğin ses telleri oluşmaya başlar ve bebekte ilk hareketler görülür.
Merhaba. Gebeliğimin 7.hafta ve 4.günündeyim. Doktorum dün rahmim ters olduğu için kesenin göründüğünü ama bebeğin rahat görünmediğini ve 10-15 gün sonra gelmemi söyledi. Ben de bugün birşeyler duydum. Bu tarz durumlarda büyük ihtimal boş gebelik oluyormuş, acaba benimki de boş gebelik olabilir mi? Bugün çok bel ve karın ağrım oldu. Bunlar normal mi? Cevaplarsanız sevinirim. İyi günler.