Hastalıklar
Varikosel Hastalığı: Nedenleri, belirtileri, tanısı ve tedavisi
Güncel bilgilerle yazının tamamını yeniden hazırlayan değerli hocamız Sayın Doç. Dr. Teoman Cem Kadıoğlu’na teşekkür ederiz.
Varikosel nedir?
Tüm erkeklerin % 15 kadarında ve kısırlık sorunu ile başvuranların % 40’ında saptanan varikosel (testis damarlarında genişleme, varisleşme) en sık rastlanan ve mikrocerrahi ameliyat sonucu en başarılı sonuç aldığımız kısırlık sebebidir. Varikosel testislerde sıcaklık artışı ve toplardamardaki kanın organa geri akımı sonrası mikro dolaşımı etkileyerek sperm üretimini bozar; sayı, hareketlilik, yapı ve kromozomal yapıya etki sonucu dölleme kapasitesini olumsuz etkiler.
Varikosel neden ve nasıl ortaya çıkar?
Varikosel ergenlik yaşlarında ortaya çıkmaya başlayan ve zaman ile ilerleyen bir toplardamar hastalığıdır. Genetik yapısı uygun olan ve ayakta fazlaca duranlarda bazen ağrı ve görüntü bozukluğu ile ortaya çıkarsa da kısırlık ve diğer nedenler ile yapılan el muayenesinde saptanır. Toplardamarların içinde bulunan ve ters akımı engelleyen valf sistemini oluşturan kapakçıkların damar çapı genişlemesi sonucunda yetersiz kalması ile testislerin toplardamar çıkışında basınç artışı gerçekleşir. Artan basınç sonucu testis dokusu içindeki kan dolaşımı (mikrosirkülasyon) bozularak sperm üretimi etkilenir.
Varikosel belirtileri nelerdir?
Varikosel yumurtadan bacağa yayılan ağrı ve sıcak ortamda torbada belirginleşen kıvrımlı damar yapısı ile fark edilebileceği gibi sadece kısırlık için yapılan tetkikler sırasındaki el muayenesi ile de saptanabilir.
Varikosel hangi sorunlara yol açar?
Varikosel tek başına bir sağlık sorunu oluşturmaz. Sperm hücrelerini etkileyerek kısırlık sebebi olması ve bazen de ağrıya neden olması nedeni ile tedavisi gerekir. Ağrı sorunu olmayan ve kısırlığın sorun oluşturmadığı kişilerde herhangi bir tedavi yapılmasına gerek yoktur.
Varikosel tanısı nasıl konulur ?
Farklı derecelerde görülebilen varikoselin tanısı bu konuda tecrübeli bir Üroloji- Androloji uzmanı tarafından doğru şartlarda yapılacak detaylı bir muayene ile konulmalıdır. Sadece doppler ultrasonografi ile saptanabilen varikosellerin ameliyat edilmesi fayda sağlamadığından çok özel durumlar dışında varikosel tanısı için hassas bir muayeneden başka herhangi bir tetkik (ultrason vb.) istenmemelidir.
Varikosel tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Varikosel tanısı konulan kişiye kısırlık sorunu için öncelikle mikrocerrahi varikosel ameliyatı önerilmelidir, Varikosel saptananlara ilk tercih olarak ilaç tedavisi veya tüp bebek yöntemleri uygulanması doğru değildir. Doğru tanı konulması ve mikrocerrahi yöntemin başarıyla uygulaması ile tedavisi gerçekleştirilen varikosel hastalarında spermiyogram parametrelerinde % 80’in üzerinde istatistiki anlamlılık gösteren düzelme sağlanır ve bunların çoğu başka bir tedavi gerektirmeden çocuk sahibi olabilirler. Geri kalanların önemli bir kısmı ise rahimiçi aşılama gibi, tüp bebek uygulamasından daha kolay ve ekonomik bir yöntemden faydalanabilir seviyeye geleceklerdir.
Daha önce varikosel ameliyatı yaptırmış fakat olumlu sonuç alamamış olanların önemli bir kısmında nüks varikosel tabir edilen durum saptaysa da varikoselin ameliyat sonrası nüks etmesi mümkün değildir. Gerçekleştirilen ameliyatın teknik nedenler ile yetersiz kaldığı bu vakalarda mikrocerrahi düzeltme ameliyatı uygulanarak olumlu sonuç alınabilmektedir.
Tüpbebek (mikro-enjeksiyon) uygulamasından önce varikoselin opere edilmesi ile sperm hücrelerinin dölleme yeteneğini azaltan, kromozomlardaki parçalanma oranını arttıran etkinin ortadan kaldırılması ile hamilelik oranlarının arttığı saptanmıştır.
Kısırlık nedeni ile başvuran erkeklerde varikosel tanısının muayene ve doppler ultrasonografi yöntemlerinin yanlış uygulanmaları sonucu ve hatta bazen maalesef ticari yaklaşımlar ile gereğinden çok konulduğunu ve gereksiz olarak ameliyatlar uygulandığını bilmekteyiz. Mikrocerrahi varikosel ameliyatını ülkemizde başlattığım 1993 senesi itibarı ile 2500’den fazla mikrocerrahi ameliyat yapmış olmama rağmen hatalı varikosel tanısı ile bana ameliyat için başvuran yüzlerce kişiye de ameliyat olmaları gerekmediğini zorlukla izah etmek zorunda kaldım.
Hassas mikrocerrahi yöntemlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen bu özel operasyon yerine uygulanan diğer teknikler veya mikrocerrahinin tekniğin başarısız uygulanması neticesi varikosel ameliyatı uygulanan hastaların yaklaşık % 40’ında varikosel ortadan kalkmamaktadır. Hastaların bir kısmında ise lenf kanallarının bağlanması sonucu hidrosel, hatta atardamarların bağlanması neticesinde yumurtanın dumura uğraması gibi çok ciddi ve düzeltilmesi imkan dahilinde olmayabilecek komplikasyonlar meydana gelebilmektedir. Fayda oranı % 80’lerin üzerinde olan varikosel ameliyatının gereksiz ve başarısız uygulamaları sonucu bu oran % 20’lere dek düşebilir. Bu nedenle ameliyat önerilen kişilerin konuyu basite almayıp detaylı tetkik ederek uzmanlar ile konsülte etmeleri uygundur.
Varikosel konusunda yanlış bilinenler ve bilimsel gerçekler:
- Varikosel en sık saptanan ve başarılı tedavi ile en olumlu neticelerin alındığı erkek kısırlığı sebebidir. Varikosel teşhisi doppler ultrason ile değil, el muayenesi ile yapılmalıdır. Doppler ultrason ile çok sayıda kişiye hatalı olarak varikosel teşhisi konulmakta ve gereksiz ameliyatlar yapılmaktadır. El ile muayenede saptanamayan varikosel opere edilmemelidir; fayda sağlamaz.
- Varikoseli olan erkeklere öncelikle tüp bebek, ICSI, aşılama benzeri yardımlı üreme teknikleri uygulanmamalıdır. Varikosel spermin kromozomal yapısını bozarak (DNA fragmantasyonu) yumurtayı dölleme gücünü azaltmakta; dölleme gerçekleşse dahi düşük oranını yükseltmektedir. Ayrıca tüp bebek sadece son çare olarak görülmeli, bebekte doğumsal anomali ve hastalık risklerini yaklaşık %30 kadar arttırdığı ve anne açısından da riskli olduğu unutulmamalıdır.
- Varikosel ameliyatında teknik olarak en başarılı ve komplikasyon ihtimali en düşük yöntem mikrocerrahidir. Mikrocerrahi varikosel operasyonunda teknik başarı %99 üzerine çıkmakta, önemli komplikasyon oranı %0’a, önemsiz komplikasyon oranı %3-5’e yaklaşmaktadır. Diğer cerrahi yöntemlerde hidrosel riski %40’a, atardamar hasarı %5’e kadar çıkmaktadır.
- Varikoselin başarılı bir cerrahi sonrası nüks etmesi yani tekrarlaması mümkün değildir fakat yapılmış olan operasyon yetersiz kalabilir ve bu durumlarda mikrocerrahi düzeltme ameliyatı uygulanabilir. Mikrocerrahi dışındaki operasyon yöntemlerinde uygulanan teknik nedeni ile yetersiz cerrahi oranı %40’a kadar çıkmaktadır.
- Mikrocerrahi varikosel ameliyatı basit bir cerrahi girişim değildir; mikrocerrahi konusunda uzmanlaşmış, deneyimli ellerde başarılıdır, her teknik gibi hatalı ve yetersiz uygulamaları ciddi komplikasyonlara, organ kaybına yol açabilir. Başarısız varikosel ameliyatı sonrası komplikasyonlar nedeni ile sorun yaşayan, spermiyogramları daha da bozulan çok sayıda hasta bulunmaktadır.
- Her uygulanan mikrocerrahi ile varikosel ortadan kalkmayabilir, atardamar ve lenfatik kanal hasarları ile hidrosel ve organ kaybı gibi komplikasyonlar görülebilir; uygulanan teknik kadar tekniğin ne kalitede uygulandığı da çok önemlidir! Yurtdışından döndükten sonra ülkemizde 1992’de başlatarak 2500’den fazla vakada uyguladığım bu tekniği birçok asistanıma öğreterek Türkiye’nin değişik bölgelerinde yaygınlaşmasına katkı sağladım. Özellikle üniversite hastanelerinin Androloji ile ilgilenen öğretim üyeleri arasında mikrocerrahi teknik ile varikosel ameliyatı son yıllarda en çok tercih edilen yöntem haline gelmiş olup yurtdışındaki seçkin klinikler de mikrocerrahi tekniği benimsemiştir.
Doç. Dr. Teoman Cem Kadıoğlu
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi (Çapa) Üroloji Anabilim Dalı
Varikosel konusunda detaylı bilgi için http://www.kadioglu.org/varikosel.php linkine bakabilirsiniz.
Hocam 1 hafta önce varikosel ameliyatı oldum. Şişme ve morarma var. Normal midir? Ortalama ne kadar sürede geçer? İlginiz için teşekkür ederim.
Hocam merhaba. Ben 32 yaşındayım. 2 yıl önce çift taraflı varikosel ameliyatı oldum. Ağrım yok ama yumurtalık bölgemde kırmızı küçük benekler oluştu. Ne yapabilirim? Teşekkür ederim.
Bana da varikosel teşhisi konuldu. Önceleri küçük bir şişlik vardı sonra kıvrımlı damar şeklinde belirdi. Uzun zamandır da belirtisi var. Yani bir kaç senedir. Önceleri umursamadım. Geçen ay merak edip nette araştırınca testis kanserinden şüphelenip doktora gittim ve varikosel çıktı. Fakat uzun zamandır olmasına rağmen eşim 4 aylık hamile. O konuda sıkıntı yaşamadık ama testislerde ağrı hissetmediğim için doktor sorduğunda ağrı yok dedim. Ama ağrısı direk testislerde değil belde ve bacaklarda hissediliyormuş. Yani sonuç olarak ihmal etmeyin. Belirtilerini etkilerini iyice sorgulayın doktor sorduğunda neye var neye yok diyeceğinizi bilin. Tedavi için bence önemli.
Hocam daha 16 yaşındayım. Bende de varikosel var. Arada acıyor bazen geçiyor. Bazen ani bir dokunuşta bayağı ağrıyor. Doktora gitmeye de utanıyorum. Ne yapmam gerek?
Sayın hocam ben varikosel ameliyatı oldum. 20 gün oluyor. İyileşip iyileşmediğimi nasıl anlarım.
Benim de sol testisimde ağrı var. Dokununca çok acıyor. Varikosel olmasından korkuyorum. Doktora gitmekten utanıyorum. Bunu doktora gitmeden anlamanın bir yolu yok mu? Beklesem geçer mi?
Hocam 15 yaşındayım. Sağ ve sol testisimde ağrım vardı. Üroloji uzmanına gittim. Baktı ultrosonda damar büyümesi çıktı. Bir şey olmaz dedi. Ağrıların artarsa gelirsin ve ameliyat yaparız dedi. Bir sorun olur mu? Kısır kalır mıyım? Lütfen yardım edin.
Hocam kick box antremanında çalışırken her iki taraf da ağrımaya başlıyor. Bugün doktora gittim solda damar genişlemesi var ama kısırlık açısından sorun yok dedi. Spora devam etsem zamanla böyle bir problem ortaya çıkabilir mi?
Hocam ben 15 yaşındayım ve sol tarafımda elimde damarcık gibi birşey var. Acaba varikosel mi? Çok gezindim mi sol bacağım acımaya başlıyor. Lütfen yardım edin bileyim.
Doktorum varikosel tanısı koydu. Sol tarafta şiddetli ağrım oluyor. Ameliyat olmaktan korkuyorum. Ameliyat olanlar da ağrı tekrar eder mi? Ameliyat zor mu geçiyor. Ameliyat olan arkadaşlar görüşlerinizi lütfen belirtir misiniz.
Merhaba ben 13-14 yaslarinda ameliyat oldum fakat sayım testi gibi testler yaptırmadım. Bu hastalıkta belirtiler var mı bizim anlayacağımız? Diz veya bel ağrısı demiş bazı arkadaşlar. O ağrılar bende de var. Bu ameliyat başarılı olmamış anlamına mı geliyor? Bir yardımcı olun ve sayım testini nerede yaptırmalıyım? Şu an yaşım 18. Bana doktor 18 yaşına gelince test yaptır demişti.
Kardesim sperm testini üroloji bölümü olan devlet hastanesi veya özel bir hastaneye gidip mikroloji labaratuvarında test yaptırabilirsin ama en az 3 gün kendinizi tutmanız lazım. Test yaptırabilmen için utanıp çekinmene gerek yok sonuçta bu bir hastalik tedavi olman gerekiyor geleceğin için. Geçmiş olsun.
Varikosel sonrası spermde oluşan kromozon bozukluğunda bebeğe geçen genetik hastalıkların istatistiksel bir artışını gösteren veriler var mı? Siz hiç bu duruma rastladınız mı? Genelleme yapacak kadar veriler var mıdır elinizde. Ameliyat olması genetik bozukluğu önleyici midir?
Hocam varikosel teşhisi konuldu ama doktorum ilaç tedavisi önerdi. Bu işe yarar mi? Yardımcı olun lutfen.
Hocam 3. Derece teşhis konuldu. Evlenince 1 yıl içinde korunmasız cinsel ilişkiye girmen gerek. Çocuk olmuyorsa tekrar doktora görün durumu anlat dediler. İnanın çok moral bozucu aileme nasıl söylerim bunu şimdi kara kara düşünüyorum kız arkadaşım var. Çocuk sevdalısı ve anne olmayı çok istiyor. Ya ben tedavi olup iyi olmak istiyorum ya da kafama sıkacam. Çok ciddiyim korku var. Yaş 25 yardım edin. Rica ediyorum inanın gözlerimden yaş geliyor içim gidiyor.
Hiç korkma Hasan kardeşim. Eşim ameliyat olmuştu ilk ay hamile kaldım. Çok şükür sağlıklı bir bebeğimiz var.
Ben 11 yasinda varikosel ameliyati oldum. Agridan dolayi gittim ve ameliyat oldum. 15 yasinda bir kez daha tekrarladi. Yine ameliyat oldum. Simdi 16 yasindayim, yine ameliyat gerekli, ama riskliymis. Sol testisini kaybedebilirsin dediler. Bu niye tekrarliyor?
Hocam iki yıl önce mikrocerrahi ile varikosel ameliyatı oldum. Herşey iki yıldır çok iyi gidiyordu ama şimdi yeni bir şişlik ve ağrı oluşmaya başladı. Sol diz kapağımda bir ağrı belirdi; yine ameliyat öncesi gibi ve ikinci kez ameliyat olmam gerekiyor dedi uzman doktor. Benim sorum bu kordonu kese kese nereye kadar gider; organ kaybına gider mi bu iş? Bir de esas merak ettiğim bu transplantasyon kordonu başka bir canlının damarlarından üretilemez mi? Çok moralim bozuk…
Merhabalar hocam. Ben ağustos ayında variskus ameliyatı oldum Türkiye’de. Ancak ameliyat başarılı geçmiş mi nasıl bileceğim? Bir de yumurtalarımda biraz ağrı var bana nedenini ve ne yapmam gerektiğini söyler misiniz? Teşekkürler.
Hocam yaşım 14. Sol testisimin üstünde yumuşak bir şey var. Acaba bu Varikosel mi?
Kardeşim 9 yaşında. Sol tarafında ağrı var. İlk önce bacağı sonra beline ağrı vurmaya başladı. Ne yapmamız gerek?
Hocam varikosel olduğumdan şüpheleniyordum ancak doktorum bu teşhisi koymadı. Yalnız bazen sol tarafında şişlik oluyor ama hiç ağrı olmadı. Acaba ağrısız varikosel olur mu?
Ağrısız varikosel de oluyor bildiğim kadarıyla, ben 12 yaşındayım sol testisimde varikosel var ama hiç ağrım yok
Hocam bende ağrı oluyordu genellikle sağ tarafta. 2 defa doktora gittim varikosel olduğunu söylediler. İki tarafta da çözümün ameliyat olduğunu ve bekarlara tavsiye etmediklerini söylediler. Ameliyat olunca herhangi bir kısırlık olayı ile karşılaşır mıyım?
Selamun Aleykum. Bende de varikosel başlangıcı var. Ameliyat olacağım fakat yorumlarınızı okuyorum pek azınız bu ameliyatlardan fayda görmüş gibi. Dilerim bende bu sorunlar çıkmaz. 30 yaşındayım bir evlat sahibi olmak istiyorum nasip olursa. Hepinize Allah’tan acil şifalar diliyorum.
Hocam ben fırıncıyım. Ekmek pişiriyorum. İşim gereği çok sıcak bir gece çok ağrım oldu. Hastaneye gittim sol varikosel teşhisi konuldu. Gurbetçiyim. Doktor ameliyat dedi. Ben de memleketimde olurum dedim. İşi bırakıp memlekete geldim. Doktor ameliyata gerek yok dedi. Çok ağrı olduğunu söyledim ağrı kesici kullan geçer dedi. Ama şimdi iki tarafta ağrı var. İlaç yazdı doktor bir ağrı kesici. Çok sıcakta ayakta çalışıyorum, ne yapmalıyım? Teşekkürler.
Ben yetmiş gün önce ameliyat oldun. Önce damarlar kurudu ama beş gündür eline yine kalın damar geliyor. Bu tekrarladığı anlamına mı geliyor?
Hocam ben 2 yıl önce varikoselden ameliyat oldum. Halen ağrılarım var. Ne yapmam gerekiyor?
Selam arkadaşlar, ben 10 ay önce varikoselden ameliyat oldum ve şu anda oldukça iyi durumdayım. Ayrıca sperm sayısında da ciddi bir artış oldu. Ameliyatınızı doktor tavsiye ediyorsa mutlaka olun ve kesinlikle utanmayın.
Hocam ben yaklaşık 2 yıl önce varis ameliyatı oldum. Olmadan önce sperm sayıları çok düşüktü olduktan sonra yükseldi. Şimdi benim size sormak istediğim varis olayı insan vücudunda tekrar nükseder mi? Ederse tekrar ameliyat olmak gerekir mi? Teşekkürler kolay gelsin.
Hocam ben yaklaşık 4 ay önce sol taraftan varikosel ameliyatı oldum ama hâlâ ağrıyor. Üstelik iki taraf da ağrıyor. Ne yapmam lazım? Teşekkürler.
Bu ameliyatı ben 16 yaşımda oldum. Şu an 19 yaşındayım ve hiçbir sorunla karşılaşmadım. Hastalığın 3 seviyesi var dediler, farkettiğimde en son seviyedeymiş hastalığım. Kendim teşhis etmiştim, araştırdım, öğrendim ameliyatı oldum. Gayet başarılı geçti operasyon. anestezi uyguladılar. Ameliyat öncesi ve sonrasında mutlaka sperm testi yaptırın. Ağrı varsa bu bir sorundur doktorunuzla tekrar görüşün. Operasyon 45 dk sürüyor ve sonuç çok büyük bir oranda başarılı oluyor. Eğer ki ameliyat olmaktan kaçarsanız ilerde büyük sorunlar oluşur sizin için. Herkese büyük geçmiş olsun.
27.05.2011’de çift taraflı varikosel ameliyatı oldum. 6 ay sonra kontrole gideceğim. Herhangi bir ilaç kullanmadım çocuk sahibi olmak istiyorum.
Hocam ben varikosel ameliyatı oldum. Ağrısı şimdi geçti ama korkuyorum hâlâ kısırlığa sebep olur diye acaba olur mu? Teşekkürler.
Hocam bende yaklaşık 9 aydır ağrı vardı ama dün akşam araştırdığımda varikosel olduğumu öğrendim. Aileme söylemedim ne yapmalıyım? İlerlemiş midir?
Fazla abartmışsın işi, o kadar ölümcül bir hastalık değil ki, ameliyatla geçiyor
Hocam, ben bir sene önce özel bir hastanede her iki taraftan varikoles ameliyatı oldum. Ameliyat olmama rağmen hala ağrı ve şişme oluyor. Ne yapabiliriz ?
Hocam ben 2 yıl önce ameliyat oldum fakat aynı sorun tekrar ortaya çıktı. Ne yapmam gerekiyor? Aynı zamanda varikosel iktidarsızlığa neden olur mu? Şimdiden teşekkürler.
Tüm arkadaşlar hepinize geçmiş olsun.
Serkan arkadaşım ameliyat olmuşsun bana biraz ameliyattan bahseder misin?
Ben de ameliyat olacam sanırım, nasıl oluyor anestezi mi uygulanıyor lokal mi oluyor ameliyat sonrası neler yapmak lazım? vb.
Teşekkürler
Kısırlığa neden olur mu yine hocam?
Hocam ben ameliyat oldum, ama her iki taraftan oldum. Ama sağ tarafım ağrıyor ne yapmam lazım?
Araştırma bilgilerime göre ameliyattan sonra bir süre zarfında ameliyat bölgesi çevresi şişip kızararak, morarma oluşabiliyor. Normaldir, derim ama doktorunuza danışın
Yeğenim 5 ay önce varikosel ameliyatı oldu, fakat yine çıkmış. Ne yapabiliriz?
Evet malesef bende de bu ilerlemeye başladı, ama ameliyat olmadım. Ameliyat nasıl olur acaba?
Sayın hocam; bana varikosel tanısı konuldu, ne yapmam gerekiyor?