Hastalıklar
Burkulma: Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi
Kemiklerimiz elastik bir yapıya sahip olan güçlü lif bağlarıyla bağlıdırlar. Bağlar bu güçlü yapısı sayesinde kemiklerin hareket imkanını sınırlar. Vücudumuzda bulunan her eklemi bir bütün olarak tutan bir çok bağ vardır. Eklemin normal hareket sınırının üzerinde bükülmesi sonucu bu bağlarda meydana gelebilecek gerilme veya kopmadan dolayı oluşan sakatlığa burkulma denir.
NEDENLERİ
Burkulma yanlış bir hareket sonucu birdenbire olabilir. Buna akut burkulma denir. Yapılan işten dolayı, sürekli tekrarlanan hareketler neticesinde o bölgede zaman içerisinde meydana gelecek olan gerilmeler sonucu ortaya çıkmışsa buna kronik burkulma denir.
Bağdaki lifler elastik bir yapıya sahiptir. Eklemde meydana gelebilecek normalden fazla zorlama veya herhangi bir kaza anında bağların normal esnekliğinin üzerindeki gerilmeler sonucu meydana gelecek hasarlar burkulmaya neden olur. Bu gibi durumlarda liflerle birlikte bazı küçük damarlar kopar. Eklemlerde şişme, ağrı ve morluk meydana gelir. Burkulmalar, ayak ve el bileklerinde, diz ve dirseklerde meydana gelir. Vücuttaki en hareketli bölge olması ve vücudun bütün yükünü taşıması sebebi ile ayak bileği en hassas olan bölgedir.
BELİRTİLERİ
Yumuşak dokularda (kaslar, tendonlar ve lifler) meydana gelecek yaralanmalarda birtakım belirtilerle iltihaplanma süreci başlar. Bu belirtiler kızarma, ağrı, ateş ve şişmedir. Bu belirtilerin her biri iyileşme süreci içinde önemli bir yere sahiptir. Burkulma sonucu meydana gelen hasarın büyüklüğüne göre belirtilerin şiddeti değişir. Sakatlanan bölgede sinir liflerindeki hasar ne kadar büyükse ağrı o kadar fazla olur. Hasara uğrayan dokudan zehirli maddeler çıkar. Bu zehirli maddeler sinirlerin zarar görmesine neden olur. Hasarlı bu bölgede kan akışı artmaya başlar. Artan kan akışı sinir uçlarına baskı yaptığından dolayı ağrılar meydana gelir.
Küçük damarların kopması sebebiyle deride kızarıklıklar oluşur. Bu bölgedeki damarlar, besinleri ve yaralı olan dokuyu iyileştirici maddelerin akışını hızlandırak için genişler. Kan akışı sayesinde yaralı bölgede oluşan zehirli maddeler atılır. Bu olay o bölgenin şişmesine neden olur.
TEDAVİSİ
Burkulmanın ciddiyetine göre tedavi uygulanır. Eğer burkulma hafif olmuşsa eklem bir süre hareketsiz bırakılarak, eklemin sabit bir şekilde kalmasına özen göstermek gerekir. En çok işe yarayan yöntemlerden biri hasara uğrayan bölgeye soğuk tedavi uygulamaktır. Örneğin bir beze sarılmış buz burkulan yerin üzerine konulmalıdır. Soğuk uygulama sayesinde damarların daralması sağlanır ve o bölgeye olan kan akışı yavaşlatılmış olur. Bu uygulama 15-20 dakikalık aralıklarla tatbik edilebilir.
Sinir uçlarında fazla miktarda sıvı birikimi nedeniyle acı hissedilebilir. Bunun için yaralı olan bölge esnek bir bantla sarılmalıdır. Uygulanacak bandaj işlemi deriye hafif bir şekilde basınç yapacak düzeyde sıkı olmalıdır. Fakat kan dolaşımını engelleyecek kadar fazla sıkılmamalıdır.
Hasara uğrayan bölgenin iyileşmesi için zamana ihtiyaç vardır. Örneğin ciddi bir ayak burkulmasının tedavi süresi bir ya da birkaç ay sürebilir. Burkulma ayak bileğinde meydana gelmişse hasta yatağa uzatılır. Kan birikmesini önlemek amacıyla ayağının altına yastık yerleştirilmelidir. Burkulma bilekte ya da dirsekte meydana gelmişse, kol bir süre hareketsiz kalması için boyuna asılmalıdır. Burkulmadan birkaç gün sonra hasarlı bölgeyi ısıtıp, iyileşme sürecini hızlandırmak için yumuşak masaj yapılabilir. Çok şiddetli durumlarda hastaneye başvurmak gerekir. Zarar gören dokunun tedavisi için cerrahi müdahale gerekebilir.
BURKULMALARDA AĞRILAR NASIL AZALTILABİLİR
Acıyı hafifletmek için iltihap önleyici çeşitli ağrı kesiciler kullanılabilir. Kullanılan bu ilaçlar ağrının bir süre kesilmesine sebep olabilir. Fakat bu iyileşme anlamına gelmez. Bu gibi durumlarda hasta iyileştiğini zannederek tekrar hareketli yaşamına dönmeye çalışırsa çok daha ciddi sorunlarla karşılaşabilir. Bu yüzden dinlenme ihmal edilmemelidir. Dinlenme süresi içinde ağrının hergün daha da azaldığı hissedilir. Fakat bu bir hafta süresince devam edebilir. Acınız geçinceye kadar dinlenmeye devam edin. Bu süre içinde acıdan çok sertlik ve şişme hissediyorsanız yaralı bölgeye zarar vermeyecek şekilde küçük hareketler yapılabilir. Acı uzun bir süre geçmiyorsa doktorunuza başvurmalısınız çünkü çok uzun süren ağrının sebebi burkulma değil de eklemde meydana gelen bir çatlaktan dolayı olabilir.
Yaklaşık 1.5 ay önce sağ ayağımın ön alt tarafından darbe aldım. Röntgen ve MR çektirdim. Kırık çatlak yokmuş fakat ayak parmaklarımı bükemiyorum ayrıca ayak tarak kemiğimin üst tarafında iki yerde kemik şeklinde şişlik oluştu. Dokunmayınca acımıyor. Kızarıklık ve sürekli ağrı yok sadece üstüne bastığımda acıyor ve hafif topallıyorum. Doktor iki değişik krem verdi fakat belirgin bir faydasını göremedim. İşimden dolayı alçı şansım yok. Ne yapabilirim? Yardımcı olabilir misiniz?
Merhaba ben yaklaşık 2-3 ay önce basketbol oynarken dizimi burktum. O zaman dizim bayağı bir şişti ama yaklaşık 6 gün içerisinde geçti fakat 2 gün önce ters basmam sonucunda aynı dizim tekrar burkuldu ve şu anda evde yatıyorum. Eskisi gibi üstüne basamıyorum. Öğrenci olduğumdan dolayı derslerimden geri kalıyorum ve bendeki bu burkulmalar çok sıklıkla oluyor ve artık bir sporla uğraşmaya korkar oldum. Acaba bir çözümü var mıdır? Cevap verirseniz sevinirim. Teşekkürler.
Sevgili Hasan. Sanırım benim gibi çapraz bağın kopmuş. Çünkü benim de futbol oynarken olmuştu. MR sonunda öğrendim, ameliyat olman gerekebilir.
Merhaba. Yaklaşık 1 ay önce dizimde futbol oynarken bir burkulma gerçekleşti. Sonrasında iki gün buz tedavisi uyguladım iyi geldi fakat ağrım hala devam etmekte. Yere çömelince dizimi tam kırdığım bölgede ağrı belirmekte. Nedeni sizce ne olabilir?