Hastalıklar
Crohn Hastalığı: Görülme sıklığı, nedenleri, belirtileri, teşhisi ve tedavisi
CROHN HASTALIĞI
Crohn hastalığı, ince ve kalın bağırsak, anüs bölgesi, mide ve yemek borusu gibi sindirim sistemi ile ilgili olan vücut bölümlerini etkileyen sistemik bir hastalıktır. Etkilediği bölgelerde ülser yaraları ya da kalınlaşma oluşturur. Ülser ya da kalınlaşma olan yerlerin uzunluğu değişkendir. Aynı anda bir kaç bölümü etkileyebilir. Kalınlaşmaların olduğu bağırsak ya da yemek borusunda daralmalar olur.
Crohn hastalığında anüs bölgesinde iltihap akan delikler ve çatlaklar görülebilir. Bu hastalık bir kanser değildir. Fakat düşük bir ihtimalle de olsa kansere neden olabilir. Bu yönüyle doktor tarafından araştırılması gerekebilir.
GÖRÜLME SIKLIĞI
Bütün dünyada görülmesine rağmen Crohn hastalığı, İskandinav ülkelerinde, Birleşik Devletlerde, Britanya’da, Orta Avrupa’ya nazaran daha az görülmektedir. Asya ve Afrika’da ise nadir olarak görülür. Yani beyaz ırkta daha çok karşılaşılmaktadır. Birleşik Devletlerde görülme sıklığı yılda 3-5/100 bin’dir. Bu miktar, Birleşik Devletlerde, Yahudiler arasında 3-5 kat daha fazladır. Batı Avrupa’da Crohn hastalığı artış göstermektedir.
Çocukluk döneminden ileri yaşlara kadar herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. En sık 6. ya da 7. dekadlar arasında görülür. Kadınlarda, çok az farkla da olsa erkeklerden biraz daha fazladır.
CROHN HASTALIĞININ NEDENLERİ
Yapılan araştırmalara rağmen hala Crohn hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Bazı virüs ve bakterilerin, genetik ve çevresel faktörlerin bu hastalığın oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.
Bu hastalıkta kromozomlarda kırık olması hastalığın genetik yönünü düşündürmektedir. Crohn hastası olan kişilerin çocuklarında da bu hatalığın görülmesi söz konusu değildir. Yani ailesel geçiş yoktur. Fakat birinci derecede akrabalarında bu hastalığı olanlarda risk biraz artmıştır. Bu risk hastanın çocuk sahibi olması için bir engel değildir.
Crohn hastalarının ince bağırsaklarında bazı bakteriler tespit edilmiştir. Bu yönüyle mikropların etkisi olduğunu düşündürmektedir. Ancak henüz kesin olarak ispatlanamamıştır. Beslenme alışkanlıkları ve yaşam koşulları da bu yönüyle araştırılan nedenler arasındadır.
Stres, sıkıntı, üzüntü gib psikososyal faktörlerin bu hastalıkta etkisi gösterilememiştir. Ancak bu nedenler kişiyi olumsuz etkilediğinden hastalığın düzelmesini de geciktirecektir. Bağışıklık sisteminde meydana gelen hasarlar da hastalığa yakalanma riskini arttırabilir.
CROHN HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Crohn hastalığında genelde karın bölgesinde (özellikle sağ alt tarafında) ağrı ve ishal görülür. Tutulan bölgeye göre değişik belirtiler ortaya çıkmakla beraber kusma, kabızlık, kilo kaybı, yorgunluk, karında şişlik görülebilir. Karın bölgesinde iltihap olursa hastada ateş yükselmesi olabilir. Kalınlaşma olduğundan bağırsak tıkanıklığı meydana gelebilir. Kalın bağırsak etkilendiğinde dışkıda kan görülebilir. Anüs bölgesi etkilendiğinde çatlak ya da iltihap akan delikler ortaya çıkabilir.
Bu hastalıkta diğer bazı organlarda etkilenebilir. Ciltte ağrı yapan kırmızı renkli şişlikler, gözde iltihaplanma, ağızda aft tarzı beyaz renkte yaralar, eklem ağrıları oluşabilir. Crohn hastalarında eklem ağrılarıyla beraber diz şişmiş olabilir. Hastalığın aktif olduğu dönemde halsizlik, iş gücünde düşme ortaya çıkar.
CROHN HASTALIĞININ TEŞHİSİ
Yukarıda saydığımız hastalık açısından spesifik olmayan, uzun süre devam eden karın ağrısı, ishal, kabızlık gibi problemler ve yapılan testler sonucu apse oluşumu ya da kansızlık Crohn hastalığı için bir şüphe uyandırır. Kesin teşhis yapılabilmesi için mide, ince ve kalın bağırsaık görüntülenmesi gerekir. Bunun için brikolonoskop denilen aletler kullanılır. Bu aletle kalın bağırsak ve ince bağırsağın son kısmı(ileum) görüntülenir ve gerekirse biyopsi için parça alınır. Bazı durumlarda ağızdan ya da anüsten verilerek mide ya da bağırsakların filminin çekilmesi gerekir.
CROHN HASTALIĞININ TEDAVİSİ
Crohn hastalığının hafif olduğu ya da sadece ishal görüldüğü dönemde tedaviye gerek yoktur. Sadece ishali önlemeye yönelik ilaç verilebilir. Daha ileri dönemlerde, özellikle hastalığın aktif olduğu durumlarda kortikosteroid türü ilaçlar ve sulfasalazine verilir. Bunlar iltihabı önlemeye yönelik ilaçlardır. Kortikosteroidler daha çok hastalığın aktif dönemlerinde kullanılır. İnce ve kalın bağırsağın tutulduğu durumlarda etkilidirler. Anüs bölgesindeki çatlak ya da iltihap akan delikler için metronidazol etkilidir. Sürekli kullanım gerektiren bir ilaçtır. Fakat bütün bu ilaçlar hastalığı tedavi etmez. Sadece ortaya çıkan semptomları azaltır ya da yok eder.
Beslenme bu hastalıkta önemli bir yer tutmaktadır. İnce bağırsağın etkilendiği durumlarda emilim azaldığından mineral ya da vitamin takviyesi yapılabilir. Özellikle B12 vitamini ve safra tuzu eksikliği ile karşılaşılabilir. Doktorun tavsiye ettiği diyetle bu durum düzeltilebilir. Herkes için aynı diyet uygulanmaz. Hastalığın şiddetli olduğu dönemlerde hastanın damardan beslenmesi gerekebilir. Çünkü bağırsaklar etkilendiğinden bunların dinlenmesi gerekmektedir.
Crohn hastalarının çoğu ameliyata ihtiyaç duymaktadır. Yapılan ameliyatla belirtiler hafifletilebilir. Fakat yapılan ameliyat hastalığı düzeltmez ve hastalık tekrarlayabilir. Ameliyatlar genelde oluşan iltihap, tıkanma, delinme gibi problemleri ortadan kaldırmaya yöneliktir. İnce bağırsakta sorun olduğu zaman yapılan ameliyatlarda bağırsağın sorunlu kısmı çıkarılır ve kalan iki uç birleştirilir. Kalın bağırsakta sorun olduğunda yapılan ameliyatta ise kalın bağırsak alınır. İnce bağırsağın son kısmının ucuna torba takılır ve dışkının boşalması sağlanır.
2 aydır sabahları kalktığımda hızlı bir şekilde tuvalete gitme ihtiyacım oluyor. Son zamanlarda da karnımın sağ tarafında ağrı ile birlikte ishal oluşmaya başladı. Bazen ishal şeklinde bazen de normal dışkılamam var. Ben de mi Crohn hastasıyım?
7 aydır Crohn hastasıyım. İlk başlarda çok ama çok zordu. Üstelik ben 2 yıl neyim olduğunu bilmeden arafta denek faresi gibi yaşadım. Teşhis bir türlü konulamamıştı. Şimdi ise iyiyim elhamdulillah. Bu hastalık artık yol arkadaşımız bu yüzden onunla iyi geçinmeliyiz.
Merhabalar. Benim babam geçen sene 10 gün pankreas rahatsızlığından yattı ve zamanla midesinde ağrılar oldu. Geçen yazdan beri daha yeni Crohn teşhisi konuldu ve ilaç tedavisi görüyor. Ayrıca psikolojik tedavi de görüyor. Şu son bir haftadır ağrıları arttı ve çok da uyuyor ama ameliyatlık bir durum yokmuş. Ölüm riski var mıdır? İnanın ki ben de panik atak hastalığına yakalandım. Gece başımı yastığa koyduğum zaman acaba babam ölecek mi diye düşünüyorum. Bu hastalıkla ölüm riski var mıdır? Tüm şifa bekleyen hastalarımıza Allah şifa versin. Rabbim yardımcıları olsun.
Arkadaşlar selam. Ben de sizin gibi Crohn hastasıyım. 6 sene oldu. Bu hastalık bizimle bir ömür boyu yaşayacaktır. Şunu bilmenizi isterim ki ben hastalığımı öğrendim ve 13 gün hastanede yattım. Çıktıktan sonra psikolojimle yenmeye çalıştım ve şu an gayet iyiyim. Hepinize Rabbim’den acil şifalar dilerim.
Merhaba arkadaşım. Ben 6 yıldır Crohn hastasıyım. İlk zamanlar psikolojik olarak çökmüştüm. Tüm hayatımı etkilemişti ama zaman geçtikçe bir tansiyon, şeker hastası gibi düşün. Kendini ona göre yaşama hazırlıyorsun. Geçen bir hastalık değil, bir ömür bununla yaşamak için yediklerine çok dikkat etmen lazım. Yediklerine dikkat ettiğin sürece hiçbir sıkıntı yaşamazsın. Crohn hastalığı artık hayatımın bir parçası.
Merhabalar. Yaklaşık olarak 3-4 ay önce Crohn hastalığı olduğumu öğrendim ve yapılan kolonoskopi ve endoskopi sonucu ince bağırsakta darlık olduğu görüldü. Uykuda düzensizlik uzun süredir yaşamaktayım. Kilo kaybı net olarak 20 kilo. İlaç tedavisine başladım ve geçen ay iltihaplanma sebebi ile ameliyat oldum. İştah durumum çok iyi değil. Hayatımı nasıl devam ettirmem gerektiğini bilmiyorum ve bu beni rahatsız ediyor. İleride de nelerin olacağını daha doğrusu nelerle karşılacağımı bilmek istiyorum. 28 yaşındayım. 1.60 boyum ve kilom da 60.
Merhabalar. Öncelikle geçmiş olsun. Hastalık ilk evrede korkutucu gelebilir ama bu senin elinde olan bir şey. Yani hayatına biraz daha dikkat ettiğinde ve psikolojik olarak da kendini rahatlattığın zaman bunun bir çok faydasını göreceksin. Ben de Crohn hastasıyım senin yaşadıklarını yaşadım ama şu an daha iyiyim. O yüzden beslenmene ve ruh haline dikkat et.
Şükrü bey şimdi iyi misiniz? Ameliyattan sonra iyi oldunuz mu? Durumunuz nasıl şu an? Yardımcı olun lütfen.
Merhaba, ben 59 yaşımdayım ve 8 seneden beri ilaç kullanıyorum çok az yağlı ve acılı yemediğin sürece bir şey olmaz. Her şeyden az fakat sık yemeye çalış. Sağlıklı beslen, sevgiler.